Ý Nghĩa Bài Thơ Quê Hương Của Đỗ Trung Quân / TOP 11 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 3/2023 # Top View

Vừa sáng sớm, nhà thơ Đỗ Trung Quân nhận được tin con gái đầu lòng của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã ra đời. Đỗ Trung Quân rất vui mừng vì đó là con của người bạn đồng khóa tốt nghiệp sư phạm, người bạn, người đồng đội thanh niên xung phong, người bạn văn thơ từ trên ghế nhà trường. Đặc biệt cha cháu bé vừa báo tin ngày sinh con lại vừa báo tin tên cháu là Quỳnh Như cùng đặt với ngày sinh. Cái tên Quỳnh Như, một khẳng định tên đất, tên người, tên quê hương. Cả ngày hôm ấy, hai tiếng “quê hương” như hơi ấm, như ánh lửa, như giọt nước chập chờn, ẩn hiện trong tâm trí nhà thơ Đỗ Trung Quân.

– Bây giờ là tặng cái gì cho cháu Quỳnh Như? Có lẽ người ta sẽ tặng nhiều thứ, nào đồ chơi, nào lụa, nào sữa, nào hoa… Nhưng nhà thơ sẽ tặng cho bé một cái gì lớn lên bé hiểu, lúc ở bé quý yêu, lúc xa bé nhớ tiếc, thiếu cái ấy một ngày bé cảm thấy mất mát đau khổ, vắng cái ấy bé cảm thấy cô đơn hụt hẫng, có cái ấy là có rất nhiều… Cái ấy chính là bài thơ viết về “Quê hương” cho bé Quỳnh Như – cũng là bài thơ “Quê hương” cho tuổi thơ. Gần hết nửa đêm, nhà thơ trải chiếu ngoài thềm để nghe hơi thở khuya, nắm bắt mạch cảm của khuya. Bỗng cơn gió rao rao trên mấy ngọn cây, rồi từ phía mấy lùm tre một cái gì lóe sáng. Một vầng trăng lên khoáng đạt. Nhà thơ như một cơn mơ nhìn thấy đủ lấm tấm mày bạc lóe sáng. Đúng là hoa cau rồi. Hoa cau tuổi thơ đã từng đứng dưới sân nhà mẹ hai tay hứng lấy hoa, hoa rơi xuống êm êm đầy hai bàn tay. Còn đợi gì nữa mà không chớp lấy hồn vía hoa cau, hồn vía ánh trăng của một đêm Tân Bình xa xưa tuổi nhỏ: “Quê hương là đêm trăng tỏ/ Hoa cau rụng trắng ngoài thềm”. Sau đó nhà thơ nghĩ đếncánh diều trong truyện “Ông trạng chơi diều” Nguyễn Hiền. Ông Nguyễn Hiền chơi diều để tìm tài năng giữa một bầu trời trưa lộng gió. Còn cánh diều của Đỗ Trung Quân màu xanh biếc thả lên từ mảnh đất Tân Bình hồi ấy còn nhiều ruộng, nhiều gò, nhiều ao hồ. “Quê hương là con diều biếc/ Chiều chiều con thả trên đồng/ Quê hương là con đò nhỏ/ Êm đềm khua nước ven sông…”. Thế là có thêm bốn câu thơ thanh mảnh như một trang minh họa về quê hương. Chiều biếc của cánh diều như níu với chiều khói của bát canh rau và chiều của bàn tay mẹ hái lá mồng tơi. Chính đây là bức tranh chiều quê hương tuổi nhỏ. Trong bức tranh thơ, nhà thơ văng vẳng nghe tiếng mẹ gọi, nghe mùi bát canh, nghe tiếng ríu ran giờ tan học: ” Quê hương là bàn tay mẹ/ Dịu dàng hái lá mồng tơi/ Bát canh ngọt ngào tỏa khói/ Sau chiều tan học mưa rơi”. Rồi như từ trong tuổi thơ nhà thơ vụt chạy đến góc sân chỗ cây khế ngày xưa cậu bé Đỗ Trung Quân hàng ngày trèo lên hái trái: ” Quê hương là chùm khế ngọt/ Cho con trèo hái mỗi ngày”

Bây giờ bài thơ ” Quê hương” đến với bé “vừa khi mở mắt chào đời” cũng là lúc nhà thơ tưởng đến bài thơ bên vành nôi bé cùng với giọt sữa của mẹ bé – giọt sữa quê hương – và cũng chỉ có quê hương, cũng chỉ có mẹ là một của bé mà thôi: Quê hương là dòng sữa mẹ/ Thơm thơm giọt xuống bên nôi/ Quê hương mỗi người chỉ một/ Như là chỉ một mẹ thôi”.

Quê hương là thế đó của Quỳnh Như, cũng là lời mẹ lời quê hương chuyền từ người này đến người kia, từ đời này đến đời kia, đều bắt đầu từ tuổi thơ, tuổi bình minh như bé Quỳnh Như bây giờ. Nếu nói với bé Quỳnh Như, chỉ một lời từ bây giờ và đến khi bé khôn lớn quê hương là chùm khế ngọt của tuổi thơ. Đấy cũng là tâm sự của nhà thơ Đỗ Trung Quân khi nói với tôi.

Cảm nhận về quê hương trong thơ của Đỗ Trung Quân

Cảm nhận về quê hương trong thơ của Đỗ Trung Quân

Nhà thơ Đỗ Phủ đã từng viết.

“Khóm cúc nở hoa đã hai lần Làm tuôn rơi nước mắt ngày trước”

Một dòng cảm xúc u uẩn của một Đỗ Phủ kì tài khi nhớ về quê hương đã không khỏi khiến ta phải xúc động, phải trào dâng một nỗi niềm thương nhớ với “Quê hương”.

Khi ta còn nhỏ, những vần thơ về quê hương đã luôn theo ta qua lời ngâm của bà, của mẹ. Quê hương theo ta khi ta chơi, khi ta cười, khi ta ăn, khi ta ngủ. Quê hương là gì? Xưa nay chưa có ai định nghĩa nổi. Nhưng với một phong cách rất Việt Nam, Đỗ Trung Quân đã khiến những người con xa quê phải bật khóc.

Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi Quê hương nếu ai không nhớ Sẽ không lớn nổi thành người.

“Quê hương” hai từ “thiêng liêng” nhất của một đời người. Nó là mảnh đất chào đón sự khởi đầu của cuộc đời, một sinh linh. Con người ta không thể có hai quê hương cũng như không thể có hai người mẹ. Mảnh đất quê hương yêu dấu mà nơi ấy cho ta hạt gạo ta ăn, ngụm nước ta uóng, là nơi đã đón nhận những bước chân chập chững đầu đời. Quê hương ấm áp, ngọt ngào như dòng sữa mẹ, nuôi lớn ta từng ngày, từng ngày. Với Đỗ Trung Quân “Quê hương” thân thương là thế. “yêu dấu là thế. Từ “chỉ một” như muốn nhắc nhở chúng ta, quê hương là duy nhất, nếu ai mà không nhớ quê hương, người đó sẽ không thể lớn nổi thành người”. “không lớn nổi không phải là cơ thể không lớn lên, không phải là con người ta cứ bé mãi, mà “không lớn nổi” có nghĩa là không trưởng thành một con người thật sự. Người mà không nhớ về cội nguồn, gốc rễ, ăn cháo đá bát thì người đó không có đạo đức, không xứng đáng là một con người.

Với tất cả chúng ta, quê hương là một thứ gì đó gần gũi đến kỳ lạ. Như khi ta ăn một trái lê, ngửi một bông hoa, vị thơm ngọt của nó gợi nhắc ta về với quê hương; nơi có những cánh đồng trải dài xa mãi, những bãi cỏ xanh thơm mùi thảo mộc, những chiều hoàng hôn bình yên, ta ngồi nhìn gió hát. Dù có đi đâu xa, hơi thở của quê hương vẫn bên ta, để ta luôn có một góc nhỏ bình yên với tâm hồn. Khi ta lớn lên, ta ra đi, bon chen, lặn lội trên đường đời. Bao nhiêu mệt mỏi, bao nhiêu tủi hờn, ấm ức, ta vẫn cố chịu, để rồi khi trở về nhìn thấy rặng tre đầu làng, con đê trước sông và nhận ra mái nhà thân quen của ta đâu đó trong xóm, ta lại bật khóc, tiếng khóc vỡ òa ra vì để trú hết tủi hờn, đau buồn, tiếng khóc vờ vì một niềm hạnh phúc vô bờ bến. Ôi ! Sao mà yêu thương thế!

Về với quê hwong, như về với kí ức, như về với bản chất con người thuần túy, quê hương cho ta sự yên ả, tĩnh lặng, sự bình dị, thanh tịnh. Ta như điên cuồng muốn ôm lấy quê hương mà hôn, mà yêu. Ta như muốn chạm tay vuốt ve tất cả mọi thứ, rồi hét lên rằng “Quê hương ơi! Con đã về”. Ta chỉ muốn nhìn hết, thu hết mọi sự yêu thương ấy để vào trong tim, cho nó cùng sống, cùng chết với ta. Như vậy ta sẽ chẳng còn cô đơn, chẳng con thương nhớ nữa.

Mọi sự vật nơi đây đều có một linh hồn riêng biệt. Linh hồn ấy mãi mãi chẳng đổi thay. Mọi linh hồn ấy đều sẵn sàng dang tay chào đón ta trở về. Cái đụn rơm này, cái cây đa già này, cả cái mùi ẩm mốc của đất quê này… Tất cả, tất cả đều vây lấy ta, trò chuyện với ta, hơn hết chúng đã giúp ta chữa lành mọi vết thương lòng.

Với ta, quê hương luôn gắn với vòng tay của bà, của mẹ, là nụ hôn, là giọt nước mắt. Quê hương thơm mùi canh cà chua, tròn như quả cà, xanh như màu rau muống luộc. Đâu phải vì chưa từng ăn những thứ đó, mà sao giờ đây, nó lại ngon đến thế!. Quê hương sôi nổi và mộc mạc trong những câu chuyện vui rôm rả của làng xóm láng giếng mỗi buổi tối trăng sáng, là nụ cười ngây thơ đến mê hồn của lũ trẻ con. Ta muốn yêu, yêu hết tất cả mọi thứ của mảnh đất này.

Quê hương là một cái gì đó như giàng buộc, như một thứ kỳ diệu khiến ngày ta phải ra đi, tiến một bước nhưng muốn lùi hai bước. Phải ra bến xe nhưng lại chạy ra sông ngồi ngẩn ngơ một lúc, ngắm nhìn dòng suối bạc lấp lánh đến chói mắt khi mặt trời chiếu xuống. Quê hương ơi là quê hương!

Lại một lần nữa – ta khóc – ngày ta phải ra đi – đến giờ, ta còn quyến luyến. Kì lạ sao ta đi chậm như thế, cứ hay ngoảnh lại như thế, cây đa đầu làng đã xã mờ lắm rồi mà ta vẫn ngờ nó chỉ mới kia thôi. Trong lòng bỗng thấy bâng khuâng, xao xuyến lạ! Ta ngạc nhiên vì thấy sao lá vẫn xanh, nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật.

Thật thế, quê hương như máu thịt ta, kể từ khi lọt lòng, ta đã trao cho nó nửa linh hồn của mình vì vậy đi đâu cũng nhớ, cũng thương.

” Quê hương là con diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng”

Quê hương luôn hiện ra trong làn nước mắt nhớ nhung trong các đêm.

“Ngẩng đầu nhìn trăng sáng Cúi đầu nhớ cố hương”.

Quê hương vẫn mãi mãi yêu thương như thế!, Như thế!!

Bài văn viết bởi bạn: Nguyễn Thảo Hương, Lớp 11 B, Trường THPT Kim Anh

“Bài học đầu đời cho con “

Quê hương là gì hở mẹ Mà cô giáo dạy phải yêu Quê hương là gì hở mẹ Ai đi xa cũng nhớ nhiều

Quê hương là chùm khế ngọt Cho con trèo hái mỗi ngày Quê hương là đường đi học Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc Tuổi thơ con thả trên đồng Quê hương là con đò nhỏ Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ Mẹ về nón lá nghiêng che Là hương hoa đồng cỏ nội Bay trong giấc ngủ đêm hè

Quê hương là vòng tay ấm Con nằm ngủ giữa mưa đêm Quê hương là đêm trăng tỏ Hoa cau rụng trắng ngoài thềm

Quê hương là vàng hoa bí Là hồng tím giậu mồng tơi Là đỏ đôi bờ dâm bụt Màu hoa sen trắng tinh khôi

Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi Quê hương nếu ai không nhớ… Sẽ không lớn nổi thành người

Đỗ Trung Quân

MỘT SỰ NHÀM LẪN CẦN LÀM SÁNG TỎ

ĐỖ TRUNG QUÂN

Xin nói ngay, với tôi thoạt đầu chỉ là câu chuyện hài hước, chuyện nhầm lẫn tên một tác giả ai cũng có thể như tôi thỉnh thoảng vẫn nhầm Xuân Diệu với… Xuân Quỳnh, do trí nhớ, tuổi tác… ai cũng có thể. Trường hợp này nếu là học sinh đi thi văn thì: rớt ! nếu là ông già thì là alzhaimer, chuyện bình thường! – Năm 2007 – Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết qua thăm Hoa Kỳ, nói chuyện với 1000 kiều bào ông cũng nhắc tới một tác phẩm trừ nói tên tác giả. Thế cũng chả sao , tác giả cũng chẳng vì thế mà mất đi cái tên của mình bởi ai cũng biết tên tác giả bài thơ. Và lần này 2017, TT Nguyễn Xuân Phúc cũng lại trò chuyện với kiều bào tại nước ngoài. Ông đọc bài thơ ấy và gán nó cho một tác giả khác. Câu chuyện thành vấn đề ở đây: 1- Nếu trợ lý văn hoá của ông không biết đấy là tác phẩm của một tác giả vẫn đang còn sống thì đấy là một trợ lý kém về văn hoá hoặc… không đến lớp, bài thơ nằm trong sách giáo khoa lớp ba từ gần 30 năm nay [dù vẫn in sai] để TT gây cười thầm trước công chúng trong và ngoài nước. Trợ lý văn hoá ấy nên cho làm việc khác phù hợp với trình độ. 2- Nếu “trợ lý văn hoá” biết tác giả nhưng vẫn cố tình gán ghép cho tác giả khác thì thưa thủ tướng, diễn từ ấy vô hình trung đã đẩy tác giả còn sống là tôi vào tình thế “đạo thơ” tiếng dân gian gọi là “ăn cắp” thơ người khác. Đây sẽ là câu chuyện khác: danh dự và nhân cách một người cầm bút. Tôi tin chắc hệ thống truyền thông, báo chí, văn học của việt nam 30 năm qua đều thừa biết tác giả của bài thơ ấy. Ông Giang Nam mất năm 2006(?) – bài thơ xuất hiện trong tác phẩm phổ thơ có tên “Quê Hương” [tựa chính của thơ là Bài học đầu cho con] từ 1986. Nếu tác giả ấy ăn cắp thơ ông thì chính ông đã lên tiếng tố cáo ngay khi nó xuất hiện rằng không thấy tên ông phần lời thơ. Truyền hình, truyền thông biết rõ điều ấy từ 30 năm nay nhưng vẫn đưa phát biểu không đúng của ông như thế – vẫn không đính chính tác giả của bài thơ ông trích dẫn, tôi nghĩ sự thiệt thòi nặng nề thuộc về thủ tướng thưa ông! Những minh xác này hoàn toàn xa lạ với cái gọi là “hám danh” của tác giả. Tác giả đã ở tuổi chờ trời kêu là dạ! Con đường đi giờ là con đường mây trắng nhưng nếu cứ mãi “thôi kệ!” mãi, e rằng nhiều người sẽ dần tin tác giả của nó là kẻ “ăn cắp – đạo thơ” vốn đang đầy rẫy trong nền văn nghệ này. Câu chuyện sẽ là hài hước nếu thực sự nhầm lẫn [như tôi đã viết ở trên]. Câu chuyện sẽ là bôi nhọ danh dự nếu không phải nhầm lẫn. Thưa Thủ Tướng! Tác giả của bài thơ được thủ tướng trích dẫn sai tác giả ấy là tôi – còn sống: đỗ trung quân. Giờ tôi xin nói nghiêm chỉnh ” thưa thủ tướng ! Vậy là từ 1986 đến nay truớc nguời đọc trong và ngoài nuớc tôi ăn cắp thơ ông Giang Nam à ? Báo chí chính thống và sách giáo khoa hơn 30 năm tiếp tay bằng cách im lặng cho sự ăn cắp này của tôi ? Thưa thủ tướng nếu hệ thống truyền thông cuả ông không minh xác , tôi xem đây là vu cáo cá nhân , một người cầm bút , một công dân “ Đỗ Trung Quân

Đây là lần thứ 2 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đọc 4 câu thơ cuối trong bài thơ “Bài học đầu cho con” của nhà thơ Đỗ Trung Quân nhưng lại cho rằng đó là bài thơ của nhà thơ Giang Nam. Lần đầu tiên Thủ tướng phát biểu nhầm lẫn tại Hội nghị Người VN ở nước ngoài toàn thế giới tổ chức tại chúng tôi chiều 12-11-16.

Share this:

Twitter

Facebook

Thích bài này:

Thích

Đang tải…

Xin tặng cho những ai được diễm phúc còn có Mẹ

Con sẽ không đợi một ngày kiakhi mẹ mất đi mới giật mình khóc lócNhững dòng sông trôi đi có trở lại bao giờ?Con hốt hoảng trước thời gian khắc nghiệtChạy điên cuồng qua tuổi mẹ già nuamỗi ngày qua con lại thấy bơ vơai níu nổi thời gian?ai níu nổi?Con mỗi ngày một lớn lênMẹ mỗi ngày thêm già cỗiCuộc hành trình thầm lặng phía hoàng hôn.Con sẽ không đợi một ngày kiacó người cài cho con lên áo một bông hồngmới thảng thốt nhận ra mình mất mẹmỗi ngày đi qua đang cài cho con một bông hồnghoa đẹp đấy – cớ sao lòng hoảng sợ?Ta ra đi mười năm xa vòng tay của mẹSống tự do như một cánh chim bằngTa làm thơ cho đời và biết bao người con gáiCó bao giờ thơ cho mẹ ta không?Những bài thơ chất ngập tâm hồnđau khổ – chia lìa – buồn vui – hạnh phúcCó những bàn chân đã giẫm xuống trái tim ta độc ácmà vẫn cứ đêm về thao thức làm thơta quên mất thềm xưa dáng mẹ ngồi chờgiọt nước mắt già nua không ứa nổita mê mải trên bàn chân rong ruổimắt mẹ già thầm lặng dõi sau lưngKhi gai đời đâm ứa máu bàn chânmấy kẻ đi quamấy người dừng lại?Sao mẹ già ở cách xa đến vậytrái tim âu lo đã giục giã đi tìmta vẫn vô tìnhta vẫn thản nhiên?

Hôm nay…anh đã bao lần dừng lại trên phố quenngã nón đứng chào xe tang qua phốai mất mẹ?sao lòng anh hoảng sợtiếng khóc kia bao lâu nữacủa mình?Bài thơ này xin thắp một bình minhtrên đời mẹ bao năm rồi tăm tốibài thơ như một nụ hồngCon cài sẵn cho tháng ngàysẽ tới!

1986