Truyện Cổ Tích Tấm Cám Chuyện Chưa Kể / TOP 5 # Xem Nhiều Nhất & Mới Nhất 2/2023 # Top View

Lấy chất liệu từ câu chuyện cổ tích mà dân ta ai ai cũng biết, Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể đã được thổi vào lớp vỏ cổ trang chút hơi thở hiện đại để trở thành một bộ phim hay và phù hợp với giới trẻ.

Vẫn giữ cốt truyện xưa cũ, Tấm mồ côi hiền lành phải chịu sự đày đọa của mẹ kế và cô em gái độc ác. Dù có lúc gặp may mắn được làm vợ thái tử nhưng sau đó nàng phải trải qua bao khổ sở thử thách để giành được hạnh phúc vĩnh hằng và trừng phạt kẻ thù.

Với kinh phí đầu tư cực khủng cho một phim chiếu rạp – 20 tỷ đồng, nhà sản xuất kiêm đạo diễn Ngô Thanh Vân đã đem bối cảnh cổ tích biến thành hiện thực một cách sống động và ấn tượng. Điểm cộng đầu tiên của Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể chính là những khung hình tuyệt đẹp của làng mạc, thôn quê và cung điện vô cùng lộng lẫy. Ninh Bình, Long An, Đồng Nai trên màn thật đẹp và choáng ngợp với những cảnh quay non xanh nước biếc trời trong vắt. Từ ngôi nhà của Tấm và hai mẹ con Cám đến hoàng cung nguy nga tráng lệ đều được dàn dựng tỉ mỉ đầy đủ và chi tiết.

Với việc xuất hiện nhiều cảnh chiến trận trong phim, Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể cũng đầu tư cho ngựa, vũ khí và trang phục của các diễn viên từ chính đến phụ. Diễn viên quần chúng của phim cũng đông đúc trong các đại cảnh như tiệc tuyển vợ cho thái tử và trận chiến với Chinh La. Nhờ sự “chịu chi” này, các đại cảnh đều hoành tráng và sống động như thật.

Phục trang cổ của Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể cũng được đầu tư hoành tráng và tỉ mỉ chi tiết từ quần áo tới mấn đội đầu. Mỗi bộ quần áo được thiết kế riêng biệt với những nét tính cách của nhân vật đó. Tuy nhiên, trang phục thường ngày của “thái tử” Isaac có phần hiện đại quá đà.

Dĩ nhiên, ngoài những cảnh quay ấn tượng và trang phục đầu tư, phim còn thành công nhờ một dàn diễn viên hợp vai.

Thể hiện nhân vật chính – một hình tượng nhân vật đã in sâu vào lòng những người dân Việt Nam, dù Tấm không có nhiều đất diễn nội tâm nhưng Hạ Vi vẫn có vài phần gượng gạo. Tuy nhiên, nét đẹp dung dị dịu dàng cùng nụ cười trong trẻo “sáng rực cả phim” đã phần nào gỡ điểm cho cô nàng. Tấm hiền lành, trong sáng, ngây thơ và cả tin đã phần nào được tái hiện thành công trên màn ảnh rộng. Đặc biệt, tuy còn non nớt nhưng trong cảnh cuối phim, Hạ Vi đã có diễn xuất bùng nổ đặc biệt đủ khiến khán giả khắc sâu ấn tượng.

Vốn được giao vai Tấm nhưng lại chủ động xin diễn Cám để thử thách khả năng diễn xuất  của mình, “ngọc nữ” Ninh Dương Lan Ngọc đã hóa thân xuất sắc vào vai cô em gái độc ác chanh chua nổi tiếng trong câu chuyện cổ tích ngày xưa. Không còn nhận ra Nương trong trẻo trong Cánh Đồng Bất Tận hay Thơm hiền lành trong Trúng Số,  Cám của cô tàn ác đến tận cùng. Từ gương mặt đến cử chỉ, đặc biệt là ánh mắt sắc lạnh khiến người xem phải rùng mình sợ hãi, không còn nghi ngờ gì khi nói rằng Cám của Lan Ngọc là nhân vật “đinh” của phim.

Giữ vai trò đạo diễn và nhà sản xuất, có lẽ vì vậy mà “đả nữ” Ngô Thanh Vân xuất hiện không được nhiều. Thế nhưng cô cũng kịp ghi dấu ấn cho dì ghẻ bằng giọng nói chua ngoa, cái liếc mắt đến “nổi da gà”. Dì ghẻ của Ngô Thanh Vân không chỉ ác mà còn đẹp nổi bật, đôi lúc có phần lấn át cả hai cô con gái vốn đã xinh đẹp như hoa.

Là nhân vật phụ xuất hiện chẳng được bao nhiêu trong truyện cổ tích thế nhưng khi lên phim, thái tử của Isaac lại vô cùng được ưu ái. Ở Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể, hoàng tử có tuyến truyện riêng với những bằng hữu, phụ hoàng và tất nhiên là… một kẻ thù không đội trời chung. diễn xuất còn cứng nhưng với vai trò là ca sĩ đóng phim, Isaac cũng rất đáng khen khi lột tả được khá tốt hình ảnh thái tử dũng cảm, kiên định và vô cùng quyết đoán.

Ba chàng trai còn lại của nhóm 365 và VJ nổi tiếng Ngọc Trai xuất hiện không nhiều nhưng cũng gây được chú ý. Nếu như Jun gây ấn tượng với vai chàng thái giám dễ-thương-nhất-trong-lịch-sử thì Trần Bằng của Will lại khiến khán giả vừa thương vừa ghét. Thạch Biền của S.T ghi điểm với vẻ nham hiểm của một tên sát thủ tay sai, còn Nguyễn Lực của Ngọc Trai thì có vô số câu thoại khiến khán giả không thể nhịn được cười.

Có một dàn diễn viên trẻ tài năng, Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể còn có sự xuất hiện của các nghệ sỹ kỳ cựu. NSƯT Hữu Châu vô cùng xuất sắc với vai tể tướng Tào Hắc muốn soán vị. Chất giọng âm trầm đầy thu hút của một nghệ sĩ kịch nói tài năng giúp anh hóa thân xuất sắc vào vai diễn. NSƯT Thành Lộc thì giúp khán giả có được những phút giây cười thoải mái với nhân vật Bụt đầy cá tính. Khác với mọi phiên bản từng xuất hiện trên phim, trên kịch, Bụt lần này hiện đại hơn, hài hước hơn gấp nhiều lần. Và dù xuất hiện rất ít, nhân vật bà lão NSND Ngọc Giàu cũng khiến khán giả khó lòng quên được.

Dĩ nhiên, lần đầu tiên làm đạo diễn và nhà sản xuất, bộ phim của “đả nữ” Việt Nam cũng khó đạt đến độ hoàn mỹ.

Điểm trừ đầu tiên của Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể đến từ giọng nói của nhân vật. Dẫu biết rằng trong một bộ phim bối cảnh cổ trang sẽ khó tìm được các chất giọng phù hợp. Thế nhưng, sự chênh lệch khi đối thoại, nhất là với hai nhân vật có nhiều cảnh diễn cùng nhau như thái tử và tể tướng ít nhiều khiến phim bị mất điểm. Trước một Hữu Châu quá xuất sắc, những thiếu sót trong cách đọc thoại của Isaac càng thể hiện rõ ràng. Với các diễn viên trẻ khác, trừ một Ninh Dương Lan Ngọc quá xuất sắc, tất cả đều ít nhiều mắc phải lỗi này.

Dẫu còn thiếu sót nhưng không thể phủ nhận nỗ lực của ekip làm phim để đưa câu chuyện cổ tích nổi tiếng này ra màn ảnh rộng. Chắc chắn rằng, so với quả bom tấn cổ tích Thạch Sanh chẳng mấy ai biết, phim mới Tấm Cám – Chuyện Chưa Kể đã tiến bộ và vượt trội hơn rất nhiều.

Tháng 8/2016, thị trường điện ảnh Việt Nam dậy sóng bởi bộ phim Tấm Cám: chuyện chưa kể. Trước khi trình chiếu, qua trailer giới thiệu, khán giả tỏ ra rất hào hứng với bộ phim này vì… háo hức chờ đợi những sắp được kể! Dậy sóng cũng phải bởi truyện Tấm Cám là truyện cổ tích quá quen thuộc với mọi người nên khán giả có lý do để chờ đợi “sự làm mới” của ê kíp làm phim. Dậy sóng cũng phải bởi đây là bộ phim đầu tay của đạo diễn Ngô Thanh Vân – một đả nữ tài năng của làng điện ảnh Việt Nam. Mà thật, chỉ cần làm phép thử, tôi gõ cụm từ “phim Tấm Cám: chuyện chưa kể” lên google và đã thu được những con số bất ngờ như:

-          Khoảng 1.670.000 kết quả chỉ trong 0,40 giây;

-          Nó nằm trong top 10 phim tình cảm Việt Nam hay nhất của Việt Nam năm 2016;

-          Rất nhiều bài cảm nhận về bộ phim này;

-          ….

Từ sức hút đó, từ những thông số trên, tôi đã sắp xếp thời gian để xem phim này, thậm chí xem lại nhiều lần để từ đó đưa có những nhận xét, đánh giá từ góc nhìn của một người nghiên cứu về Văn học dân gian.

1.      Những tín hiệu vui…

Sau khi bộ phim Tấm Cám: chuyện chưa kể được trình chiếu, rất nhiều bài viết đã điểm lại những thành công của bộ phim này. Nhìn chung, phần lớn các ý kiến là khen nhiều hơn chê. Có thể tổng kết về một số tín hiệu vui từ bộ phim này như:

-          Đạo diễn Ngô Thanh Vân đã quy tụ được dàn diễn viên xứng tầm với bộ phim: vừa trẻ trung, xinh đẹp (như Hạ Vi, Isaac, Thanh Vân,…), vừa giàu kinh nghiệm (như Thành Lộc, Hữu Châu, Ngọc Giàu,…), vừa sở hữu lực lượng fan hùng hậu của nhóm 365. Diễn viên có lạ, có quen nhưng nhìn chung, họ đã diễn xuất khá đạt.

-          Đạo diễn Ngô Thanh Vân và ê kíp đã chọn được những hình ảnh chỉn chu, có phần vượt trội so với mặt bằng chung của phim Việt. Những đại cảnh về thiên nhiên rất hùng vĩ và ấn tượng, trong khi đó, các phân đoạn có sự tác động của kỹ xảo cũng được làm tốt.

-          Lần đầu tiên khán giả nhìn thấy một bộ phim Việt có ba quân tướng sĩ trang phục áo giáp sắt chỉn chu, đẹp đến từng chi tiết và còn đông đảo, hùng hậu không thua kém gì phim nước ngoài.

-          Về trang phục cổ trang: có sự đầu tư hoàn chỉnh, là điểm nhấn lớn nhất trong bộ phim này. Có thể nói, Ngô Thanh Vân đã quyết tâm nhào nặn đứa con tinh thần của mình thật xinh đẹp từ nội dung đến hình thức, cô thể hiện mình không hời hợt trong bất kỳ chi tiết nào.

-          Sau cùng, cũng phải nói về doanh thu: tuy chưa được công chiếu tại CGV (cụm rạp chiếm đến 40% thị phần tại Việt Nam hiện nay) nhưng chỉ sau hơn một tháng công chiếu, bộ phim Tấm Cám: chuyện chưa kể đã tạo nên cơn sốt ở các phòng vé, đã có doanh thu đạt 66 tỉ, với hơn một triệu lượt xem. Đây quả là con số ấn tượng trong thị trường phim ảnh vốn được xem là ảm đạm của làng điện ảnh Việt Nam.

Bên cạnh những tín hiệu vui đó, chúng tôi nhận thấy rằng, bộ phim còn rất nhiều “hạt sạn” trong việc xây dựng kịch bản – tiếc thay điều này lại khá nhiều, và càng thấy tiếc hơn vì thiếu các ý kiến mang tính định hướng của các nhà chuyên môn – nhất là những nhà nghiên cứu về văn hóa, văn học.

2.      Những cắt xén đáng tiếc…

So với truyện cổ tích Tấm Cảm, kịch bản của bộ phim đã cắt đi khá nhiều chi tiết – mà theo tôi, đây là những chi tiết rất đắt, rất đáng giá. Xin điểm qua một số chi tiết đó:

-          Số lần biến hóa của Tấm cũng bị cắt giảm: từ bốn lần trong truyện Tấm Cám xuống còn ba lần trong phim, lược đi lần biến hóa thứ 3 – Tấm biến thành khung cửi. Thực tế cho thấy, số lần biến hóa không phải là sự tăng tiến về số học bình thường, mà đằng sau nó là sự biểu hiện về sự xung đột ngày càng gia tăng. Giáo sư Nguyễn Tấn Đắc lý giải việc này như sau: “Về nguyên tắc, số lần biến hóa càng nhiều thì sự xung đột biểu hiện càng gay gắt, và ý chí hãm hại càng mãnh liệt. Vì vậy, số lần giết hại và biến hóa phải là con số tối đa” (1). Do vậy, việc cắt giảm số lần biến hóa, thêm một lần nữa đã làm cho sự xung đột giữa hai chị em Tấm Cám giảm thiểu đi rất nhiều. Các biến hóa cũng chưa thực sự rõ nét, chưa đẩy mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm – không thấy những lời đe dọa của chim vàng anh “Giặt áo chồng tao, thì giặt cho sạch; phơi áo chồng tao thì phơi bằng sào, chớ phơi bờ rào, rách áo chồng tao” hay lời hạch tội của khung cửi: “Cót ca cót ket/Lấy tranh chồng chị/Chị khoét mắt ra”.

-          Cái kết của mẹ con Cám: Đây là vấn đề khá nhạy cảm, đã được báo chí đưa ra tranh luận rất nhiều lần. Có lẽ, để tránh “tâm bão”, nhóm biên kịch đã chọn giải pháp an toàn bằng cách nhẹ hóa đi. Cụ thể, trong phim: Tấm ra lệnh bắt giam Cám vào ngục tối – không có chi tiết Cám chết do dội nước sôi và muối thành mắm gửi cho dì ghẻ ăn. Tuy nhiên, cuối phim vẫn có hình ảnh Tấm đưa cơm “mời dì ăn” – ý nói ăn mắm được làm từ xác của Cám. Chi tiết này khá gượng gạo, bởi các bản kể đều nói rằng Tấm “gửi cho mụ dì ghẻ” và mụ “tưởng thật, bữa nào cũng nức nở khen ngon”, rồi sau đó mụ “lăn ra chết” chứ không phải vẻ mặt thất thần và nước mắt ngắn dài như trong phim. Ở đây, để làm tốt hơn, theo tôi nhóm biên kịch có thể tham khảo các bản kể khác – chẳng hạn các bản kể mới sưu tầm được ở Bạc Liêu chẳng hạn. Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Tấn Đắc, trong 14 bản truyện Tấm Cám mới sưu tầm được ở Bạc Liêu, có bản không có cái chết của mẹ con Cám; có 04 bản nói mẹ con Cám bị sét đánh chết – như mẹ con Lý Thông. Phải chăng, cái kết Cám và mụ dì ghẻ chết do “bị sét đánh” là một “lối thoát” hợp lý nhất để “giải oan” cho nàng Tấm của Việt Nam?

Được biết, trước khi khởi quay, Ngô Thanh Vân cùng năm biên kịch đã dành ra ba tháng để cùng viết, chỉnh sửa, thêm thắt, dựng nên một nội dung mang phong cách mới trên nền câu chuyện quen thuộc. Điều này cho thấy Ngô Thanh Vân cùng nhóm cộng sự đã có quá trình làm việc nghiêm túc, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thêm bớt các chi tiết trong kịch bản. Nhưng có lẽ do không có một cố vấn chuyên môn về lĩnh vực văn hóa, văn học nên nhóm biên kịch đã cắt giảm đi nhiều chi tiết rất có giá trị về mặt nghệ thuật. Điều này ít nhiều làm giảm đi tính nghệ thuật của bộ phim.

3.      Những sáng tạo…lệch pha

Qua tên gọi của bộ phim “… chuyện chưa kể” cũng phần nào cho chúng ta biết rằng, bộ phim sẽ sáng tạo thêm nhiều chi tiết mới trên nền truyện mà chúng ta đã từng nghe biết lâu nay. Quả vậy, kịch bản của bộ phim cho thấy, bên cạnh việc bảo lưu các chi tiết của truyện Tấm Cám như: tình tiết Tấm bị mất con cá bống, ông Bụt hiện ra giúp sức mỗi khi Tấm khóc, lễ hội thử giày, Tấm trèo cây cau ngã chết, Tấm hết biến thành chim vàng anh, cây xoan đào rồi tới trái thị; kịch bản còn lồng ghép câu chuyện tình yêu đôi lứa, thêm nội dung về tình yêu quê hương đất nước. Cụ thể, nhóm biên kịch đã sáng tạo thêm các nhân vật/tình tiết sau:

-          Phần sáng tạo, thay đổi rõ nhất nằm ở chỗ nhân vật trung tâm của phim không phải là Tấm/Cám mà là Thái tử. Chàng thái tử trong phim vừa phải giữ vững biên cương bờ cõi, vừa phải đối đầu với thế lực thù địch bên trong triều đình. Để làm đầy đặn và kịch tính cho phần cải biên này, các nhân vật trong bộ tứ và viên Thừa tướng – kẻ muốn tiếm ngôi vua của Thái tử, xuất hiện. Trong phim, thời lượng và các cảnh quay về nhân vật Thái tử nhiều hơn các cảnh quay về chị em Tấm – Cám. Đây là sự điều tiết có chủ đích, có dụng ý nghệ thuật. Trên báo Thanh niên, số ra ngày 18/8/2016, Ngô Thanh Vân bộc bạch “Tất cả chúng tôi muốn tạo ra hình ảnh người hùng đứng lên bảo vệ đất nước để những người trẻ ngày nay quan tâm, tìm hiểu nhiều hơn truyện cổ tích, truyện của người Việt Nam mình bên cạnh những tác phẩm nước ngoài” (4). Một ước mơ rất đẹp, hoàn toàn chính đáng. Song rất tiếc, cần phải biết rằng: về đặc trưng thể loại hình ảnh người anh hùng, hình ảnh các ông vua không phải là nhân vật quen thuộc với thể loại truyện cổ tích (nếu có cũng chủ yếu là nhân vật phu). Hoặc giả, nhóm biên kịch có ý tưởng truyền thuyết hóa một truyện cổ tích[2] thì có vẻ cũng chưa đúng thể thức cốt truyện truyền thuyết thường gặp là: hoàn cảnh ra đời với những đặc điểm khác thường đến chặng trung tâm là kể về hành trạng và những chiến công khác thường của nhân vật, và cuối cùng là chuyện hóa thân âm phù. Thực tế cho thấy đây đó, nhóm biên kịch có những lúng túng vì có lúc kết cấu phim còn vương vấn cốt truyện cổ tích (kể về nhân vật thấp hèn, vượt qua thử thách và được thưởng công – lên ngôi), lúc khác lại sa vào việc xây dựng một hình ảnh người hùng nơi trận mạc.

-          Các bản khác nhau của truyện cổ tích Tấm Cám ở Việt Nam hay truyện Lọ Lem ở nhiều nước trên thế giới đều có chi tiết đôi giày rất xinh xắn và nhỏ nhắn, nhỏ đến mức không một bàn chân của một cô gái nào có thể mang vừa, đôi giày nhỏ xinh chỉ có thể vừa vặn với đôi bàn chân nhỏ xinh. Chính vì chiếc giày nhỏ xinh một cách kỳ lạ mới khiến Hoàng tử tò mò và quyết tìm cho ra người con gái sở hữu chiếc giày đó. Thế nên trong các bản kể của Việt Nam và các nước Đông Nam Á luôn có chi tiết rất nhiều cô gái cố gắng nong chân mình vào chiếc giày nhưng không ai vừa cả, đến khi Tấm đặt chân vào thì vừa vặn như in. Dân gian nói về đôi giày chính là để nói về đôi chân, nói đôi chân đẹp là nói về con người đẹp là vậy. Ở đây, Tấm đã sở hữu vật báu là “đôi chân nhỏ bé” – cái duy nhất chỉ một mình Tấm được sở hữu, không ai có thể tranh đoạt được của Tấm. Theo GS. Nguyễn Tấn Đắc, motif bàn chân nhỏ này chắc chắn có ảnh hưởng đến tục bó chân đã từng tồn tại một thời gian dài trong văn hóa Trung Hoa. Ở Việt Nam, khi nói về bàn chân của nàng Kiều, Nguyễn Du cũng viết rằng: “Gót sen lãng đãng như gần như xa” (Truyện Kiều). Như vậy, theo quan niệm của dân gian thì đôi bàn chân nhỏ nhắn là biểu tượng của một người con gái đẹp – cả hình dáng lẫn phẩm hạnh. Tuy nhiên trong Tấm Cám: chuyện chưa kể của Ngô Thanh Vân có chi tiết khá lạ là: đôi chân của Cám còn nhỏ hơn cả chiếc giày nhỏ xinh đó! Nhỏ đến nỗi, Thái giám phải thêm một lóng tay nữa mới vừa! Như vậy, ở đây nếu giải biểu tượng đôi chân thì rõ ràng nàng Cám – Lan Ngọc xinh đẹp hơn, xứng đáng được làm vợ hoàng tử hơn là cô Tấm – Hạ Vi. Sáng tạo chi tiết này cho thấy nhóm biên kịch đã không am hiểu về văn hóa nên có những sáng tạo lệch pha.

-          Khó nhận diện thể loại: cảm giác đầu tiên khi xem xong bộ phim là sự khó khăn trong việc nhận diện thể loại. Bởi thực sự, biên kịch/đạo diễn đã quá ôm đồm nhiều màu sắc: lãng mạn, ngôn tình, thần thoại, giả tưởng, hành động… nhưng chưa lột tả được màu sắc nào đến nơi đến chốn nên càng về cuối, mạch phim càng đuối dần… Ngay cả Ngô Thanh Vân trong những phát biểu của mình cũng thể hiện sự lúng túng này: có khi đạo diễn cho rằng thông điệp chính của bộ phim là “thông điệp nhân văn ở hiền gặp lành, ác giả ác báo” (tức thông điệp của một truyện cổ tích), khi khác, “đả nữ” lại cho rằng: bộ phim muốn tạo ra “hình ảnh người hùng đứng lên bảo vệ đất nước” (nhân vật quen thuộc của thể loại truyền thuyết). Như đã biết, bộ phim lấy cảm hứng từ một truyện cổ tích nổi tiếng của Việt Nam – đó là truyện Tấm Cám. Đây cũng là kiểu truyện rất phổ biến trên toàn thế giới – với tên gọi là truyện Tro Bếp  hay truyện Lọ Lem. Việc chọn một cốt truyện cổ tích quen thuộc, có sức ảnh hưởng lớn đến tâm thức và văn hóa của người Việt xưa nay vừa thể hiện sự thông minh của đạo diễn, nhưng mặt khác nó cũng đòi hỏi đạo diễn phải đối mặt với nhiều thách thức: phải làm mới, lạ hóa mới thuyết phục, mới thu hút được khán giả. Tuy nhiên, việc làm mới cần phải có những lập trường rõ ràng, kiên định mới tránh được những nhập nhằng nêu trên.

-          Trong phim xuất hiện khá nhiều lời thoại theo kiểu hiền triết, hiện đại như của bà lão hàng nước: “Thanh niên trai tráng bây giờ đụng một tí là không thiết sống nữa… Điều quan trọng ở đây không phải ngươi là ai hay ngươi đã làm gì mà điều quan trọng là người phải làm gì để cứu vãn những sai lầm đó” hay như lời tâm sự của Tấm khi trao khăn thêu cho Thái tử hoàn toàn xa lạ với các nhân vật của truyện dân gian. Lời thoại của nhiều nhân vật trong phim cũng bị sáo rỗng. Các hạt sạn lời thoại kiểu như: Tấm đợi cho Thái tử nuốt trót lọt viên ngọc thần mới cảnh báo chàng sẽ bị biến thành quái vật; Tấm nức nở bên quái vật nói tiếng người với lời yêu đương ngôn tình… gây phản tác dụng. Các tình tiết đáng lẽ gây xúc động, cao trào lại làm khán giả thấy bật cười.

-          Đó là đánh giá riêng từng chi tiết, còn đánh giá chung về toàn bộ kịch bản thì các tình tiết trong phim được sắp xếp lỏng lẻo và không thuyết phục. Lúc đầu, câu chuyện xoay quanh cuộc đời của ba mẹ con nhà Tấm Cám, nhưng đến nửa sau, lại chuyển hướng sang nhân vật Thái tử, đẩy lên vai nhân vật này trọng trách giữ vững giang sơn, rồi để cuối phim, lại gượng ép đưa câu chuyện ba mẹ con Tấm Cám vào. Đành rằng, tên phim là Tấm Cám: Chuyện chưa kể để ngụ ý rằng phim không chỉ có câu chuyện Tấm và Cám. Nhưng việc chọn ra một nhân vật chính để các hành động, nhân vật bám theo vẫn chưa thuyết phục được người xem.

Nghệ thuật là khung trời của sáng tạo. Điện ảnh nói chung, kịch bản nói riêng cũng là một loại hình nghệ thuật nên việc tác giả kịch bản thêm bớt cũng là chuyện thường tình, có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, ở đây cũng phải chân nhận rằng: khi sáng tạo, người nghệ sĩ cũng cần cái đầu lạnh, cần sự tỉnh táo để biết những vùng trời riêng của từng thể loại, tránh những ôm đồm, thái quá, tránh những sáng tạo không hợp lý,… Tiếc thay, điều này lại xuất hiện khá nhiều trong bộ phim. Chính vì điều này đã làm cho sự kỳ vọng, chờ đợi của mọi người thành … nỗi tiếc nuối!

***

Nguyễn Tấn Đắc (2001), Truyện kể dân gian đọc bằng type và motif, Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội, tr 196.

Dẫn theo Nguyễn Tấn Đắc (2013), Về type, motif và tiết truyện Tấm Cám, Nxb Thời Đại, Hà Nội, tr.527.

Hương Nhu: http://phunuonline.com.vn/giai-tri/xem-nghe-doc-%E2%80%93-choi/tam-cam-chuyen-chua-ke-tren-phim-81350/

Hà Ngân: http://thanhnien.vn/van-hoa/ngo-thanh-van-da-khoc-but-co-hien-len-cuu-tam-cam-735084.html.

Nguồn: Tạp chí Văn hóa Nghệ thuật, số 396, tháng 6/2017

[1] Bởi như đã biết, ngoài người Việt, còn có khá nhiều dân tộc khác cũng có tục ăn trầu, thậm chí được thể hiện trong kiểu truyện này (như truyện kể Kajong và Haloek – dân tộc Chăm, Ú và Cao – dân tộc Hơrê) nhưng chỉ riêng ở người Việt thì miếng trầu trở thành biểu trưng cho lối ứng xử giao tiếp giữa các mối quan hệ trong đời sống xã hội, là phương tiện biểu lộ tình cảm con người – nhất là chuyện tình duyên nam nữ.

Đóng vai nhân vật Tấm kể lại chuyện cổ tích “Tấm Cám”

Tôi và Cám là hai chị em cùng cha khác mẹ. Hai chị em suýt soát tuổi nhau. Mẹ tôi sớm đã qua đời. Sau đó mấy năm thì cha tôi cũng chết. Tôi ở với dì ghẻ là mẹ của Cám. Dì ghẻ là người rất cay nghiệt. Hằng ngày, Tôi phải làm lụng vất vả, hết chăn trâu, gánh nước, đến thái khoai, vớt bèo; đêm lại còn xay lúa giã gạo mà không hết việc. Trong khi đó thì Cám được mẹ nuông chiều, được ăn trắng mặc trơn, suốt ngày quanh quẩn ở nhà, không phải làm việc nặng.

Bởi được cưng chìu, lại rất lười biếng, Cám thường lừa dối tôi để được mẹ khen. Một lần dì hứa sẽ thưởng chiếc yếm đỏ cho ai bắt được nhiều cá tôm hơn. Tôi và Cám đều thích cái yếm ấy. Bởi Tôi nhờ mò cua bắt ốc đã quen nên chỉ một buổi là được đầy giỏ vừa cá vừa tép. Còn Cám thì đủng đỉnh dạo hết ruộng nọ sang ruộng kia, mãi đến chiều vẫn không được gì. Muốn cướp công, Cám đã lừa tôi lặn xuống ao sâu và trút sạch tép vào giỏ của mình. Lúc Tấm bước lên chỉ còn giỏ không, bèn ngồi xuống bưng mặt khóc hu hu. Bụt hiện lên hỏi sự tình, tôi kể đầu đuôi câu chuyện cho bụt nghe Thương tình, bụt bảo tôi đem con cá bống còn sót lại trong giỏ về thả xuống giếng mà nuôi. Mỗi bữa, đáng ăn ba bát thì con ăn hai, còn một đem thả xuống cho bống. Tôi không hiểu nuôi bống để làm gì nhưng có thêm bạn cũng vui. Tôi theo lời Bụt thả bống xuống giếng. Rồi từ hôm ấy trở đi, cứ sau bữa ăn, Tôi đều để dành cơm, giấu đưa ra cho bống.

Không chỉ riêng gì Cám mà cả mụ dì ghẻ cũng ra tâm ngăn cản và hãm hại tôi hết lần này đến lần khác. Con bóng sau đó bị mẹ con mụ bắt giết thịt. Nhờ con gà chỉ, Tôi mới nhặt đủ bộ xương của bống vươn vãi trong bếp cất vào bỏ lọ và đem chôn dưới chân giường như lời Bụt dặn. Mất bống, Tôi buồn lắm.

Ít lâu sau, nhà vua mở hội trong mấy ngày đêm. Già trẻ trai gái các làng đều nô nức đi xem. Trên các nẻo đường, quần áo mớ ba mớ bảy dập dìu tuôn về kinh như nước chảy. Dì và Cám cũng sắm sửa quần áo đẹp để đi trẩy hội. Thấy Tôi cũng muốn đi, dì ghẻ nguýt dài khinh bỉ. Không muốn cho tôi đi, dì lấy một đấu gạo trộn lẫn với một đấu thóc, bảo tôi hãy nhặt xong cho dì chỗ gạo này rồi đi đâu hãy đi, đừng có bỏ dở; về không có gì để thổi cơm, dì đánh. Nói đoạn, hai mẹ con quần áo xúng xính lên đường. Tôi ngồi nhặt một lúc, thấy sốt ruột, nghĩ rằng không biết bao giờ mới nhặt xong, bèn ngồi khóc một mình. Bụt lại hiện lên, gọi đàn sẻ xuống nhặt hộ. Bụt còn chỉ tôi lấy quần áo từ những hủ đựng xương của bống ngày nào để đi dự hội. Cả ngựa và xe đều có đủ cả.

Tôi mừng quá vội tắm rửa rồi thắng bộ vào, đoạn cưỡi lên ngựa mà đi. Ngựa phóng một chốc đã đến kinh đô. Nhưng khi phóng qua chỗ lội, Tôi đánh rơi một chiếc giày xuống nước, không kịp nhặt. Khi ngựa dừng lại ở đám hội, Tôi lấy khăn gói chiếc giày còn lại rồi chen vào biển người. Giữa buổi hội đông vui, bỗng người hầu nhà vua truyền chỉ nhà vua có nhặt được một chiếc giày thật xinh đẹp, ai ướm vừa sẽ trở thành vợ vua. Các cô gái ai cũng tranh nhau thử nhưng chẳng ai vừa cả. Cuối cùng, chỉ còn mình tôi, tôi lưỡng lự ướm thử. Dì ghẻ và Cám nhìn thấy thử giày bĩu môi ganh ghét. Nào ngờ chiếc giày vừa vặn chân tôi. Nhớ đến chiếc giày của mình bị mất ở chỗ lội, tôi bán tín bán nghi, lẽ nào là chiếc giày ấy? Tôi liền mở khăn lấy luôn chiếc thứ hai đi vào. Hai chiếc giày giống nhau như đúc. Bọn lính hầu hò reo vui mừng. Lập tức vua sai đoàn thị nữ rước tôi vào cung. Tôi bước lên kiệu trước con mắt ngạc nhiên và hằn học của mẹ con Cám.

Khi trở thành hoàng hậu, sống trong cung gấm lụa là nhưng lòng tôi chẳng khi nào ngui nỗi nhớ quê nhà. Ngày giỗ cha, tôi xin nhà vua cho về làm giỗ cha tươm tất, đền ơn báo hiếu. Dì ghẻ và Cám vốn từ lâu đã ganh ghét, còn muốn cướp ngôi hậu của tôi, mưu đồ tìm cách hại chết tôi. Mụ dì ghẻ vội vàng lột quần áo của Tôi cho con mình mặc vào rồi đưa vào cung nói dối vua rằng Tôi không may bị rơi xuống ao chết đuối, nay đưa em vào để thế chị. Vua nghe xong, trong bụng không vui, nhưng vẫn không nói gì cả.

Tôi chết oan ức, hồn hoá làm chim vàng anh rồi bay một mạch về kinh, đến vườn ngự. Thấy Cám đang giặt áo cho vua ở giếng, biết nó tính vụng về, tôi dừng lại trên một cành cây, cất tiếng bảo nó phải giạt phơi áo chồng cẩn thận rồi bay thẳng vào cung đậu ở cửa sổ, bằng tiếng hót, cố làm cho nhà vua biết tôi là Tấm nhưng nhà vua chẳng thể nhân ra. Tôi vẫn kiên trì, vua đi đâu, chim bay đến đó. Thấy chim quyến luyến theo mình, vua bảo: ” – Vàng ảnh vàng anh, có phải vợ anh, chui vào tay áo”. Nghe lời, tôi liền bay vào tay áo nhà vua. Vua yêu quý tôi quên cả ăn ngủ. Vua sai làm một cái lồng bằng vàng cho chim ở. Từ đó, ngày đêm, vua chỉ mê mải với chim, không tưởng đến Cám nữa.

Ghen tức với vàng anh, Cám vội về nhà mách mẹ đủ điều. Mẹ nó bảo cứ bắt chim làm thịt ăn rồi kiếm điều nói dối vua. Trở lại cung vua, Cám nhân lúc vua đi vắng, bắt chim làm thịt nấu ăn, rồi vứt lông chim ở ngoài vườn. Chưa thoát kiếp nhân sinh, những chiếc lông chim vàng anh ở vườn hoá ra hai cây xoan đào. Cây lớ nhanh như thổi, chẳng mấy chóc đã lớn cành canh lá, phủ bóng mát rượi trong vườn. Khi vua đi chơi vườn ngự, tôi khua khuẩy cành lá xuống che kín thành bóng tròn như hai cái lọng. Vua thấy cây đẹp rợp bóng, sai lính hầu mắc võng vào hai cây rồi nằm chơi hóng mát. Khi vua đi khỏi thì cành cây lại vươn thẳng trở lại. Từ đó, không ngày nào là vua không ra nằm hóng mát và quấn quýt ben tôi.

Điều đó lại khiến Cám ghen tức, nó lại về mách mẹ và lập tức cho người chặt cây xoan đào làm khung cửi.Tôi tức giận nó, cứ mỗi khi nó ngồi dệt, tôi lại buông lời chửi rủa nó. Sợ hãi, nó lại về mách mẹ và đốt khung cửi, tro vứt ra ngoài đường xa hoàng cung để được yên tâm. Từ đống tro bên đường, tôi lại hóa thân thành một cây thị cao lớn, cành lá sum sê. Đến mùa, cây thị chỉ đậu được có một quả, nhưng mùi thơm ngát toả ra khắp nơi. Có bà lão hàng nước gần đó, một hôm đi qua dưới gốc, ngửi thấy mùi thơm phản phát, ngửng đầu nhìn lên, thấy quả thị trên cành cao, bèn giơ bị ra và xin thị rụng vào bị bà đẻ mang về ngửi thơm. Biết bà lão thạt lòng, tôi rụng quả vào bị. Bà lão nâng niu đem về nhà cất trong buồng, thỉnh thoảng lại vào ngắm nghía và ngửi mùi thơm.

Ngày nào bà lão cũng đi chợ vắng. Từ trong quả thị, tôi chui ra giúp bà quét dọn nhà cửa sạch sẽ, rồi đi vo gạo thổi cơm, hái ra ở vườn nấu canh. Xong việc, tôi lại thu hình bé nhỏ như cũ rồi chui vào vỏ thị. Lần nào đi chợ về, bà lão cũng thấy nhà cửa ngăn nắp, cơm ngon canh ngọt sẵn sàng thì lấy làm lạ.

Chuyện lạ không thể giấu kín được lâu. Bà lão từ lau đã bán tín bán nghi có điều gì đó dị thường ở trong nhà nên một hôm bà giả vờ đi chợ, đến nửa đường lại lén trở về, rình ở bụi cây sau nhà. Trong khi đó, tôi từ quả thị chui ra rồi cũng làm các việc như mọi lần. Bà lão rón rén lại, nhìn vào khe cửa. Khi thấy một cô gái xinh đẹp thì bà mừng quá, bất thình lình xô cửa vào ôm choàng lấy Tôi, đoạn xé vụn vỏ thị. Từ đó, Tôi ở với bà. Hằng ngày Tôi giúp bà các việc thổi cơm, nấu nước, gói bành, têm trầu để cho bà ngồi bán hàng.

Một hôm vua đi chơi, ra khỏi hoàng cung. Thấy có quán nước bên đường sạch sẽ bèn ghé vào. Bà lão mang trầu nước dâng lên vua, lúc ấy tôi ở trong phòng vì e ngại. Thấy trầu têm cánh phượng, vua sực nhớ tới trầu tôi têm ngày trước cũng y như vậy, liền phán hỏi và muốn gặp người têm trầu. Bà lão gọi Tôi ra, Tôi vừa xuất hiện, vua nhận ra ngay vợ mình ngày trước, có phần trẻ đẹp hơn xưa. Vua mừng quá, bảo bà hàng nước kể lại sự tình, rồi truyền cho quân hầu đưa kiệu rước Tôi về cung.

Cám thấy Tôi trở về được vua yêu thương như xưa thì nó không khỏi sợ hãi, suốt ngày u sầu. Tôi vì tình nghĩa chị em nên cung không nhắc lại chuyện xưa, lại còn cho gọi dì ghẻ vào cung để Cám có người trò chuyện. Thế nhưng, lòng người đa đoan, dì ghẻ và Cám dù đã được tôi tha thứ, khoan lượng nhưng vẫn chưa từ bỏ mưu đồ hãm hạm, cướp ngôi của tồi. Một hôm, Cám khẽ hỏi làm thế nào mà giữ được vẻ đẹp đến thế. Biết nó muốn trở nên xinh đẹp như tôi để mê dụ nhà vua, một lần nữa loại bỏ tôi. Tôi không đáp, chỉ hỏi lại có muốn đẹp không để chị giúp. Nghe tôi nói thế, nó mừng quá, bằng lòng ngay. Tôi sai quân hầu đào một cái hố sâu và đun một nồi nước sôi. Tất cả đã tươm tất, tôi bảo nó xuống hố rồi sai quân hầu dội nước sôi vào hố. Cám chết tức tửi. Mụ dì ghẻ thấy vậy cũng lăn đùng ra chết…

Từ đó, tôi sống hạnh phúc bên nhà vua, sinh nhiều hoàng tử và công chúa, không còn ai hãm hại tôi nữa. Việc trừng phạt mẹ con Cám tuy có phần nặng nề nhưng những con người bội bạc, lòng đầy dã tâm như thế nếu không trừng phạt thì quả thực không công bằng.

Ngày xửa ngày xưa, có hai chị em cùng cha khác mẹ là Tấm và Cám. Khi cha mất Tấm sống với dì ghẻ là mẹ của Cám.Bà mẹ ghẻ là người cay nghiệt, hàng ngày bắt Tấm làm hết mọi công việc trong nhà còn Cám thì lêu lổng vui chơịMột hôm bà mẹ bảo 2 chị em Tấm và Cám ra đồng bắt cá. Bà mẹ dặn: “Hễ đứa nào bắt được nhiều cá sẽ được thưởng”. Ra đồng Tấm siêng năng và quen làm việc nên bắt được nhiều hơn, Cám biếng nhác nên không được con nào. Trên đường về nhà Cám tìm cách đánh lừa Tấm. Ngang chỗ ao kia Cám nói với Tấm :Chị Tấm ơi chị Tấm. Đầu chị lấm, chị tắm ao sâu kẻo về mẹ mắng.Tấm tin lời em, để giỏ cá nhờ em coi, lội xuống ao gội đầu. Trên bờ Cám trút giỏ cá của Tấm vào giỏ mình rồi chạy về nhà trước. Khi Tấm bước lên thì giỏ cá không còn. Tấm ngồi Tấm khóc, Bụt hiện lên hỏi:Cám lừa Tấm, trút hết cá từ giỏ của Tấm sang giỏ của mìnhTại sao con khóc.Tấm kể chuyện cho Bụt nghe, Bụt nói :- Thôi con hãy nín đi, trong giỏ còn một con cá bống. Con đem về bỏ xuống giếng nuôi, mỗi ngày đem cơm thừa cho ăn và nhớ gọi: “Bống bống bang bang, Lên ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta, chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người.Nói xong Bụt biến mất. Tấm nghe lời Bụt dặn đem Bống về bỏ xuống giếng nuôi. Hàng ngày Tấm nhịn ăn nuôi Bống. Cá mỗi ngày mỗi lớn, người với cá quen nhaụThấy Tấm mỗi ngày đem cơm ra giếng, Cám sinh nghi rình theo. Cám nghe và thấy được đem về báo lại cho mẹ biết.Sáng ngày hôm sau mẹ ghẻ cho Tấm đi chăn trâu ở đồng xa, bà ngọt ngào dặn Tấm :- Con ơi, làng mình cấm đồng. Con hãy mang trâu ra đồng xa cho ăn, chớ cho ăn đồng nhà làng bắt mất trâu.Tấm nghe lời mẹ dẫn trâu đi ăn. Ở nhà mẹ con bà mẹ ghẻ ra giếng gọi y như Tấm, cá nghe tiếng trồi lên miệng giếng, hai mẹ con Cám bắt bống đem vô nhà làm thịt.Đến chiều chăn trâu về, Tấm đem cơm ra giếng kêu mãi không thấy Bống lên biết chuyện chẳng lành Tấm ngồi khóc. Bụt lại hiện ra hỏi :- Tại sao con khóc.Tấm kể sự tình cho Bụt nghe, Bụt nói :- Bống của con bị người ta ăn thịt rồi. Thôi con hãy nín đị! Về nhà lượm lấy xương cá bỏ vào bốn cái hũ và chôn dưới bốn chân giường của con.Tấm vào nhà tìm xương cá, nhưng tìm mãi không thấỵ Có một con gà thấy như vậy nói :- Cục ta cục tát ! Cho tao nắm thóc, ta bới xương cho.Tấm lấy nắm lúa cho gà, con gà vô bếp bới ra đống xương cá Bống, Tấm lượm lấy đem bỏ vào hũ chôn dưới bốn chân giường.Ít lâu sau trong nước có hội, Vua cho phép dân chúng vui chơi, trai gái trong làng nô nức đi chơi. Mẹ ghẻ không muốn cho Tấm đi chơi nên đem ra một đống lúa trộn chung với gạo bắt Tấm lựa cho xong. Tấm buồn quá nhưng cũng phải làm cố cho mau để còn thì giờ đi dự hội.Khi Tấm đang làm việc có bầy chim sẻ bay sà xuống, Tấm liền kêu bầy sẻ xuống giúp mình. Bầy sẻ giúp Tấm lựa chẳng mấy lúc lúa ra lúa, gạo ra gạo.Nhưng khi xong việc Tấm ngồi khóc, Bụt hiện ra :- Tại sao con khóc?Tấm kể :- Con rách rưới quá làm sao đi xem hội.Bụt nói:- Con hãy vào đào bốn cái lọ xương cá dưới chân giường thì có đủ, nhưng con phải trở về nhà trước khi gà gáy sáng.Tấm vâng lời đào lên. Lọ thứ nhất là quần áo, khăn, nón trâm cài; lọ thứ hai đôi hài thêu, lọ thứ ba bốn con ngựa bé tí, khi đặt xuống đất biến ra bốn con ngựa thật; lọ thứ tư một chiếc xe ngựa.Tấm vui mừng khôn xiết, vội vàng tắm gội thay quần áo lên xe đi dự hội. Hôm nay Hoàng tử mở hội kén vợ. Hoàng tử giả dạng thường dân đi cùng đoàn tùy tùng len lỏi vào dân chúng để xem. Hoàng tử gặp Tấm. Nhan sắc lộng lẫy, quần áo ngựa xe như một bà hoàng, Hoàng Tử nghĩ rằng đây là con một vị quan trong triều hay là con một đại phú trong nước. Hai người nói chuyện ý hợp tâm đầu nhưng khi trời về khuya Tấm chợt nhớ lời dặn của Bụt nên vội vã cáo từ đánh xe về nhà.Hoàng Tử chưa kịp hỏi tên họ chỗ ở nên sai quân hầu theo dấu. Trong lúc vội vã Tấm đánh rơi lại một chiếc giày. Quân hầu liền đem về cho Hoàng tử.Ngày hôm sau Vua cho một vị quan mang giày đi khắp xứ để cho tất cả đàn bà con gái thử, nếu ai thử vừa sẽ làm vợ Hoàng Tử. Khi quan quân đến nhà Tấm, bà mẹ ghẻ cho Cám ra thử, nhưng không vừa. Vị quan kêu hết trong nhà ra thử, khi Tấm nhìn thấy, nàng biết đó là giày của mình, nàng bước đến ướm thử. Khi đặt chân vào vừa khít khao,Tấm còn đem ra chiếc thứ hai. Quân lính hò reo đem kiệu rước nàng về cung trước sự ghen ghét của hai mẹ con Cám.Sau khi thử giày vừa như in, Tấm được Hoàng tử rước vào cung.Ngày giỗ cha Tấm xin phép về giỗ. Thấy Tấm về mẹ con Cám sẵn bụng không ưa nên bày mưu giết Tấm. Mẹ ghẻ bảo Tấm :Con hãy trèo lên cây cau hái xuống một buồng để cúng cha con.Tấm vâng lời trèo lên cây cau, ở dưới bà mẹ ghẻ đốn gốc, Tấm ngã xuống ao chết chìm. Bà mẹ ghẻ đem quần áo của Tấm cho Cám mặc về cung nói dối Vua rằng.Chị Tấm không may rớt xuống ao chết. Nay Cám là em vào thế chị.Hoàng Tử không vui nhưng không nói.Khi Tấm chết đuối dưới ao, Tấm thành con chim Hoàng Anh bay về tận hoàng thành. Một ngày, Cám đang giặt đồ ngoài sân, chim bay đến đậu trên cành hót: “Giặt áo chồng tao thì giặt cho sạch. Phơi áo chồng tao, phơi lao phơi sào, chớ phơi bờ rào rách áo chồng tao”.Nghe tiếng chim hót Cám tái mặt.Hoàng Anh ở trong hoàng thành hót rất vui tai, khi hoàng tử đi đâu nó bay theo đó. Thấy chim quyến luyến theo mình Hoàng Tử bảo:Vàng ảnh vàng anh, có phải vợ anh chui vào tay áo.Chim bay đến đậu trên tay Hoàng Tử rồi chui vào tay áo. Từ ngày đó Hoàng tử quyến luyến với chim bỏ quên Cám.Cám tức lắm hỏi ý mẹ, bà mẹ ghẻ xúi Cám bắt chim ăn thịt rồi nói dối hoàng tử. Lông chim Hoàng Anh chôn ở góc vườn hoá ra hai cây xoan đào. Khi hoàng tử ra vườn ngự, cành lá sà xuống che thành vòng như hai cái lọng, hàng ngày Hoàng Tử ra đó nằm nghỉ ngơi.Cám biết chuyện sai người chặt cây đi rồi dối vua. Cây đem đốt ra tro đổ ở ngoài đồng xa. Nơi đó lại mọc lên cây thị cành lá xum xuê nhưng chỉ có một trái thơm ngát một vùng. Một hôm có bà lão ăn mày đi ngang qua đó thấy trái thị trên cao lấy cái bị ra và nói: “Thị ơi, thị rụng bị bà, bà để bà ngửi chứ bà không ăn”.Bà lão nói xong thị rụng vào bị của bà. Bà đem về nhà để trong buồng cho thơm. Hàng ngày bà đi ăn xin, từ trong trái thị chui ra một cô gái nhỏ biến thành cô Tấm. Tấm dọn dẹp nhà cửa, nấu cơm giúp cho bà lão. Lần nào đi về bà lão cũng thấy nhà cửa đã được dọn dẹp gọn gàng. Một hôm bà giả bộ đi chợ nhưng quay trở về núp ở cánh cửa xem sự thể. Như mọi hôm Tấm chui ra làm việc, bà lão thấy mừng quá chạy lại ôm Tấm rồi xé cái vỏ thị. Từ đó Tấm ở với bà giúp bà làm lụng. Bà lão có Tấm giúp nên dành dụm làm một quán nước bên đường bán cho khách. Tấm giỏi têm trầu ngon nên hàng quán đắt khách.Một hôm nọ, Hoàng tử đi ngang qua làng thấy quán sạch sẽ ghé uống nước ăn trầu. Thấy trầu têm cánh phượng giống vợ mình làm thuở trước nên hỏi:Trầu nầy ai têm ?Bà lão đáp :Trầu nầy con gái già têm.Con gái bà đâu cho xem mặt.Bà lão gọi Tấm ra. Khi Tấm xuất hiện Hoàng Tử nhận ra vợ mình. Mừng rỡ hỏi sự tình rồi cho kiệu đón Tấm về chúng tôi cha truyền ngôi cho Hoàng Tử và phong Tấm làm Hoàng Hậu. Còn mẹ con Cám gian ác Vua truyền đem ra xử chém để răn đời. Nhưng Tấm thương mẹ ghẻ và thương em nên xin vua tha tội. Vua chuẩn tấu nhưng đuổi hai mẹ con ra khỏi hoàng cung về làm dân giả.Hai mẹ con ra khỏi hoàng thành, trời bỗng nổi cơn giông tố, sấm chớp nổi lên đùng đùng, sét đánh hai mẹ con Cám chết giữa cánh đồng.