Xu Hướng 11/2023 # Báo Cáo Kết Quả Nghiên Cứu, Ứng Dụng Sáng Kiến Kinh Nghiệm “Một Số Biện Pháp Nâng Cao Chất Lượng Làm Quen Với Tác Phẩm Văn Học Cho Trẻ Mẫu Giáo 4 # Top 13 Xem Nhiều

Bạn đang xem bài viết Báo Cáo Kết Quả Nghiên Cứu, Ứng Dụng Sáng Kiến Kinh Nghiệm “Một Số Biện Pháp Nâng Cao Chất Lượng Làm Quen Với Tác Phẩm Văn Học Cho Trẻ Mẫu Giáo 4 được cập nhật mới nhất tháng 11 năm 2023 trên website Kovit.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.

                                                     

     1. Lời giới thiệu

         Văn học là một bộ môn rất cần thiết nó góp phần mở ra một chân trời nhận thức cho trẻ, là một phương tiện dẫn dắt trẻ trở thành một con người mới được trau chuốt về ngôn ngữ về nhân cách. Bởi vậy lúc sinh thời  Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ thiên tài, anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, danh nhân văn hóa thế giới người đã dành tình cảm và sự quan tâm đặc biệt cho trẻ em, những chủ nhân nhỏ tuổi của đất nước. Sự quan tâm đặc biệt của Người dành cho trẻ em còn bắt nguồn từ tầm nhìn xa trông rộng, “Vì lợi ích trăm năm”, từ chiến lược con người. Trong chiến lược đó, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dày công vun trồng thế hệ mầm non của đất nước.Vì “ngày  nay các cháu là nhi đồng, ngày sau các cháu là người chủ của nước nhà, của thế giới”. Phải vun trồng cho các em có thói quen đoàn kết và tập thể, giúp cho các em phát triển toàn diện về mọi mặt: đức – trí – thể – mỹ, dần hình thành nhân cách cho trẻ.

         Và chính văn học là một phương tiện giáo dục hiệu nghiệm. Hình tượng văn học có sức mạnh lôi cuốn trẻ thơ. Nó có tác động mạnh mẽ lên tình cảm của trẻ. Những bài học giáo dục đến với trẻ một cách tự nhiên, không gò bó, không mang tính giáo huấn bắt buộc. Trẻ em nhận ra tình yêu thương của ông bà, bố mẹ đối với các em qua sự chăm sóc ân cần chu đáo. Trẻ thơ sẽ học ở các tác phẩm những hành động đẹp trong đối xử với anh, chị, em, với bạn bè. Qua đó trẻ sẽ biết nhường nhịn, giúp đỡ người thân trong gia đình cũng như bạn bè và mọi người xung quanh. Mà văn học là một loại hình nghệ thuật mà trẻ thơ được tiếp xúc rất sớm. Ngay từ tuổi ấu thơ trẻ đã được làm quen với các giai điệu nhẹ nhàng, tha thiết của lời hát ru của bà, của mẹ…Lớn hơn một chút, các câu chuyện dân gian, các tác phẩm thơ, truyện hiện đại đã gieo vào lòng trẻ  sự mến yêu với thế giới xung quanh, giúp cho các trẻ hiểu về truyền thống lao động, chiến đấu bền bỉ nhưng vô cùng anh dũng của dân tộc ta. Các tác phẩm văn học cũng dẫn dắt trẻ đi khắp mọi miền đất nước, giới thiệu cho trẻ  những danh lam thắng cảnh, chỉ cho trẻ vui vầy với những con vật quen thuộc như: gà, vịt, ngan ngỗng, chích bông, tu hú…

Tiếp xúc với tác phẩm văn học, các trẻ còn được làm quen với ngôn ngữ giầu đẹp của dân tộc. Đây chính là điều kiện để trẻ phát triển vốn từ, rèn luyện cách nói diễn cảm, cách nói giầu hình ảnh quen thuộc của ông cha ta như: cách nói so sánh, cách nói nhân hóa. Chinh vì vậy văn học có ý nghĩa rất lớn với việc giáo dục trẻ thơ, nó góp phần mở ra một chân trời nhận thức cho trẻ, là một phương tiện dẫn dắt trẻ trở thành một con người mới được trau chuốt về ngôn ngữ về nhân cách.

Là một người giáo viên hàng ngày trực tiếp chăm sóc giáo dục thế hệ mầm non tương lai của đất nước. Tôi nhận thức rõ trong mọi thời đại giáo dục luôn chiếm một vị trí vô cùng quan trọng cùng với một số ngành khác góp phần nâng cao đời sống xã hội của mỗi con người. Tuy nhiên với từng thời đại mà giáo dục sẽ được tổ chức kiểu này hay kiểu khác phù hợp với mỗi độ tuổi khác nhau. Mọi hoạt động học tập và vui chơi được tổ chức trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non có tính quyết định để tạo nên thể lực, nhân cách, năng lực phát triển trí tuệ trong tương lai cho trẻ. Đặc biệt là hoạt động dạy trẻ “Làm quen với tác phẩm văn học” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non, vì từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết viết, biết đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phương tiện dẫn dắt trẻ nói những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, ngôn ngữ trau chuốt cho trẻ. Ca dao, chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, tình yêu mến bạn bè, với những người thân, biết được việc làm tốt, biết yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác, phê phán những việc xấu, kính yêu Bác Hồ, thật thà, ngoan ngoãn, thích đi học…Và còn là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng và thông qua đó mở rộng vốn hiểu biết của trẻ đối với cuộc sống xung quanh, trẻ biết tích luỹ được những kinh nghiệm sống, làm phong phú thêm vốn từ của trẻ, trẻ biết nói đủ câu, chính xác, biểu cảm, là nấc thang quan trọng để chuẩn bị bước vào lớp 1. Chính vì lẽ đó việc cho trẻ mầm non làm quen với tác phẩm văn học  nói chung và đặc biệt là trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi nói riêng là hết sức quan trọng và cần thiết. Xuất phát từ vấn đề trên bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp đứng lớp chăm sóc giáo dục các cháu 4-5 tuổi nên tôi mạnh dạn chọn đề tài ““ Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ mẫu giáo 4-5  tuổi”. để nghiên cứu.

2. Tên sáng kiến:

   “ Một số biện pháp giúp trẻ học tốt môn làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi”.

3. Tác giả sáng kiến:

Họ và tên: Lê Thị Hồng Hạnh

Địa chỉ tác giả sáng kiến: Đồng Văn – Yên Lạc – Vĩnh Phúc.

Số điện thoại: 0947501179. E_mail : [email protected]

4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Lê Thị Hồng Hạnh – Trường Mầm Non Đồng Văn – Yên Lạc – Vĩnh Phúc.

5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:

– Trẻ mẫu giáo lớn 4-5 tuổi –  Lớp 4 tuổi B2.

– Trường Mầm Non Đồng Văn.

6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: .

7. Mô tả bản chất của sáng kiến:

 - Về nội dung của sáng kiến.

    7.1. Cơ sở lý luận.

         Trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ thơ ngây, hồn nhiên như tờ giấy trắng. Mọi hoạt động học tập và vui chơi trong quá trình trăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ những điều kỳ lạ, thần tiên. Văn học chính là chiếc cầu nối giữa trẻ với thế giới xung quanh thông qua các tác phẩm thơ, truyện, ca dao, tục ngữ…

          Hoạt động làm quen văn học còn là phương tiện nâng cao khả năng trí tuệ, giúp trẻ phát triển trí nhớ, củng cố kiến thức trẻ qua học tập vui chơi, cuộc sống. Không những thế văn học còn là nguồn sữa mẹ nuôi dưỡng, phát triển tâm hồn cho trẻ, truyền cho các cháu vẻ đẹp truyền thống của ông cha ta, lòng nhân ái thuỷ chung tính công bằng yêu lẽ phải, đức cần cù chăm chỉ, yêu nước thương nòi tự tin, lạc quan, yêu đời. Như lời căn dặn của Hồ Chí Minh “Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ” chúng ta những giáo viên mầm non hãy coi những trẻ của lớp mình chính là con của mình, dành những tình cảm tốt đẹp nhất dành cho các em, dùng những lời ru ngọt ngào nhất khi cho các cháu ngủ, kể những câu chuyện, đọc những bài ca dao, tục ngữ…có ý nghĩa nhất để giáo dục dạy dỗ các em thành những con người có ích sau này cho xã hội.

          Sức mạnh của tác phẩm văn học thật vô cùng to lớn, góp phần mở rộng hiểu biết của trẻ về tự nhiên và xã hội. Trong quá trình cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm, bằng tài năng sư phạm cùng với nghệ thuật đọc và kể chuyện văn học của mình, cô giáo ở trường Mầm non sẽ tổ chức hướng trẻ vào những vẻ đẹp nội dung và nghệ thuật tác phẩm, gây ấn tượng đầu tiên cho trẻ về hình tượng nghệ thuật được xây dựng bằng ngôn ngữ dân tộc. Bởi trẻ mầm non chưa biết đọc mà trẻ thường cảm nhận bằng cử chỉ, ánh mắt… Từ đó trẻ trở thành một chủ thể hoạt động văn học nghệ thuật một cách tích cực, sáng tạo và có thể hóa thân vào các vai diễn trong các trò chơi đóng kịch…Chính điều đó làm nhân tố giúp trẻ phát triển tư duy, trí tưởng tượng, ngôn ngữ, thẩm mỹ, hình thành nhân cách và giáo dục đạo đức cho trẻ.

7.2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu

* Thuận lợi.    

         Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo Sở – Phòng giáo dục đã có những buổi tập huấn, kiến tập về các hoạt động cho cán bộ, giáo viên, nhân viện được giao lưu học hỏi lẫn nhau. Không những vậy phòng giáo dục còn mở các lớp học chuyên sâu cho cán bộ, giáo viên, nhận viên được bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ.

        Cùng với sự chỉ đạo tận tình của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn. Hàng tháng trường còn tổ chức các chuyên đề thao giảng, dự giờ chéo để giúp các chị em học hỏi và có kế hoạch cụ thể cho từng hoạt động giúp cô dạy tôt, giúp trẻ học tốt và nắm chắc được các yêu cầu của từng bài. Tạo điều kiện cho giáo viên được trao đổi học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau để cùng nhau dạy tốt. Không những vậy ban giám hiệu luôn tạo mọi điều kiện cho tôi được tham gia các lớp học nhằm nâng cao năng lực chuyên môn của mình.

        Nhà trường còn trang bị cho lớp tôi các tranh thơ, truyện, đồ dùng, đồ chơi…phục vụ cho hoạt động làm quen văn học.

        Các đồng nghiệp trong trường luôn giúp đỡ, góp ý cho tôi những ý kiến hay, bổ ích.

        Đa số phụ huynh đã nhận thấy tầm quan trọng của bậc học mầm non đối với sự phát triển của con em mình. Vì vậy sự phối hợp giáo dục giữa gia đình và nhà trường nói chung và giữa giáo viên và phụ huynh của lớp tôi nói riêng rất thuận lợi và hài hòa.

 Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu về chuyên môn, xây dựng phương pháp đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục mầm non, tạo mọi điều kiện giúp tôi những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và đồ chơi của các cháu

Bản thân luôn nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, được trải nghiệm cọ sát với thực tế, được học tập và đào tạo qua trường lớp, luôn tìm tòi học hỏi và rút ra kinh nghiệm cho bản thân, có nhiều sáng tạo, có giọng kể hay, truyền cảm, nắm chắc phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động làm quen với tác phẩm văn học.  

Lớp học được trang bị một máy tính, ti vi, tranh truyện – thơ, các loại sách truyện tranh..….Qua đó khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học trẻ trực tiếp được quan sát trong tranh, hình ảnh động và lắng nghe âm thanh và cảm nhận sâu hơn, húng thú hơn với tác phẩm văn học.

Trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng thú, tích cực tham gia vào các hoạt động làm quen với văn học.

 * Khó khăn.

*) Về phía nhà trường.

    Các đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động làm quen văn học có nhưng vẫn còn hạn chế như: rối tay, trang phục, mô hình…

*) Về phía giáo viên.

    Một số giáo viên khả năng cảm nhận các tác phẩm thơ, truyện còn hạn chế, giọng đọc và cách phối hợp ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ, minh họa chưa bộc lộ cảm xúc nên không hấp dẫn cuốn hút trẻ.

    Thời gian cô đến lớp cả ngày công việc bận rộn, nên giáo viên không có thời gian làm đồ dùng đồ chơi.

Bản thân tôi là một giáo viên còn trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy.

*) Về phía trẻ.

    Sự nhận thức của trẻ không đồng đều, một số trẻ còn nói ngọng, chưa diễn đạt được ý của mình.

     Nhiều trẻ quá nhút nhát chưa mạnh dạn trong hoạt động, bên cạnh đó còn có những trẻ quá hiếu động không chú ý.

*) Về phía phụ huynh.

    Sự quan tâm của gia đình dành cho trẻ là không đồng đều, 100% phụ huynh là nông thôn. Hiện nay trong thời buổi kinh tế thị trường, mọi người lo làm ăn kiếm sống, thời gian các bậc cha mẹ gần gũi trò chuyện với trẻ rất ít. Đa số trẻ ở  nông thôn thời gian ở với ông bà nhiều hơn ở với bố mẹ.

Phụ huynh chưa thực sự nhiệt tình vào việc sưa tầm các nguyên vật liệu cùng giáo viên để làm đồ dùng đồ chơi.

Qua kết quả điều tra lúc đầu khi chưa áp dụng các phương pháp trên thì tỉ lệ trẻ hào hứng tham gia vào hoạt động văn học của lớp tôi còn thấp:

+ 55% Trẻ hào hứng tham gia vào hoạt động văn học.

+ 50% Trẻ nhanh thuộc thơ, truyện, ca dao, đồng dao.

+ 35% Trẻ hiểu nội dung tác phẩm và yêu thích văn học.

+ 40% Trẻ phát triển ngôn ngữ, diễn đạt tốt.

Từ thực trạng trên tôi đã mạnh dạn áp dụng những giải pháp sau:

7.3. Đề xuất biện pháp:

 Muốn đạt được kết quả cao trong việc nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo lớn 4-5 tuổi làm quen với các tác phẩm văn học thì trước hết cô giáo cần phải yêu văn học, say mê văn học, thích học hỏi tìm tòi khám phá những cái hay cái đẹp trong từng tác phẩm văn học, tích luỹ kiến thức, hiểu biết về văn học nói chung và cụ thể là các bài thơ câu chuyện, đặc biệt là thơ chuyện Mầm non.

        Trong quá trình nghiên cứu tối đã sử dụng và đưa ra một số biện pháp gây hứng thú guips trẻ học tốt môn làm quen tác phẩm văn học cho trẻ  mẫu giáo lớn 4-5 tuổi. Từ đó giúp trẻ đọc kể diễn cảm, làm giàu vốn từ, củng cố vốn từ, hình thành việc phát âm và tập luyện phát âm đúng, hình thành nhịp điệu của ngôn ngữ và giáo dục văn hoá giao tiếp cho trẻ.

    Thường giáo viên  khi chọn các tác phẩm thơ, truyện để đưa vào bài dạy cho trẻ hay lấy trong quyển chương trình mà không chịu tìm tòi, sưu tầm các tác phẩm khác. Mà chúng ta cũng biết trẻ mầm non rất hay chán, nếu trẻ đã biết hoặc được nghe tác phẩm đó rồi dù chỉ một lần thì khi giáo viên dạy rất khó có thể thu hút trẻ tham gia tích cực vào hoạt động. Mà các tác phẩm trong quyển chương trình giáo viên thường cho vào hết năm này qua năm khác, có khi trẻ được biết hoặc được anh chị kể hay đọc cho nghe rồi thì khi trẻ nghe lại sẽ không tập chung. Đặc biệt trẻ lớp tôi trẻ rất hiếu động, trẻ thích sự mới lạ.

    VD: Chủ đề “Gia đình” thay cho các bài thơ quen thuộc tôi sưa tầm một số bài như “Sữa mẹ”, “Lòng mẹ”, “Bà em”, “Dạy em học chữ”, “Con ngoan”…(Bé ngoan bé xinh – NXBGD).

    VD: Chủ đề “Bản thân” tôi tìm và chọn lọc được một số truyện đưa vào chương trình như: “Vệ sinh buổi sáng”, “Ỉn con lấm lem”, “ Điều ước”….(GD trẻ MN ứng phó với biến đổi khí hậu qua trò chơi, thơ ca, truyện kể, câu đố – NXBGD Việt Nam).

Ngoài tham khảo ở các sách, tôi còn sưu tầm các tác phẩm hay trên mạng Internet, mạng Internet là một thư viện khổng lồ về các thông tin, tư liệu, truyện, thơ…

Khi dạy trẻ các bài thơ, câu chuyện , ca dao đồng dao mới. Tôi thấy trẻ hào ứng học bài, yêu thích văn học.

7.3.2.Biện pháp 2: Sử dụng đồ dùng trực quan và tạo môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ.

Ví dụ : Ai đấy ?, Cái gì? , Ở đâu?..

Dùng tài liệu minh hoạ, đồ dùng trực quan tương ứng câu của tác phẩm với các bức tranh .

Ví dụ: Những từ, những câu nào phù hợp với bức tranh này ?

           Tại sao con thích bức tranh này?…

Giáo viên có thể yêu cầu trẻ gọi tên các nhân vật trong truyện và các đối tượng mà giáo viên chỉ định trên tranh. Hoăc giáo viên đọc một đoạn và yêu cầu trẻ chỉ ra phần nào của bức tranh tương ứng với cái cần đọc.

Ví dụ: Cô đọc một đoạn truyện “ Hai anh em” rồi yêu cầu trẻ:

     “ Con hãy chỉ vào tranh người anh được ông tiên tặng cho quả bí ngô?”

Ví dụ: Dạy truyện “ Sự tích hoa hồng”. Cô có thể cho trẻ xem đoạn phim về loài  hoa hồng. Qua đoạn phim ngắn đó trẻ sẽ cảm nhận rõ hơn về loài hoa hồng.

Như chúng ta đã biết trẻ Mầm non nói chung và trẻ  5- 6 tuổi nói riêng tư duy của trẻ trực quan hành động trẻ chỉ tập trung chú ý và ghi nhớ nhừng gì mà trẻ cảm thấy thích thú vì thế giáo viên nên chuẩn bị đồ dùng học tập gồm các loại tranh ảnh mô hình, vật thật đầy đủ, đa dạng, phong phú, sinh động phù hợp với nội dung của từng bài dạy.

Ví dụ: Bài thơ ” Em yêu nhà em“, sử dụng tranh ảnh kết hợp mô hình

Ví dụ: Bài thơ ” Cây dừa”, sử dụng tranh ảnh kết hợp mô hình

           Chuyện: “Truyện của dê con”, sử dụng tranh ảnh kết hợp rối

            Thơ: “Bác bầu bác bí” sử dụng vật thật

       Ngoài ra tôi luôn chú ý tạo môi trường học tập và rèn luyện cho trẻ hàng ngày như: tôi luôn tận dụng diện tích và không gian phòng học để trưng bày các dụng cụ kể chuyện, khung sân khấu, sắp đặt tranh và các con rối sao cho trẻ dễ sử dụng, phù hợp với trẻ nhằm kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn.

       Để thu hút sự chú ý và phát huy tính sáng tạo của trẻ tôi đã sử dụng các loại rối trang phục, mô hình, học cụ, các nguyên liệu mở như: thanh trẻ, bìa cứng, gỗ, hộp xốp, đất …để làm thành những con vật xinh xắn, trẻ cũng có thể sử dụng được để kể chuyện theo ý thích .

   Ví dụ : Kể chuyện “ Dê con Nhanh trí’’để gây hứng thú cho trẻ tôi chuẩn bị một sân khấu rối, các con rối được làm bằng vải vụn được cải biên màu sắc rực rỡ.

  Ví dụ : Dạy thơ “ Nàng tiên cá”để làm trang phục cho trẻ tôi dùng quần áo để trẻ hoá thân vào các nhân vật nhập vai .

    Khi hoạt động trẻ cần không gian thoải mái, mà hoạt động làm quen văn học rất nhiều đồ dùng chiếm nhiều diện tích. Vì thế tôi luôn tận dụng diện tích phòng học một cách khoa học nhất, sắp xếp các đồ dùng sao cho gọn gàng dễ sử dụng mà lại không ảnh hưởng đến trẻ khi hoạt động. Đội hình khi trẻ hoạt động cũng phải phù hợp.

    VD: Như thể loại kể chuyện, trọng tâm là dạy kể truyện sáng tạo thì tôi luôn tận dụng không gian lớp học để trưng bày các dụng cụ kể chuyện như sân khấu, sắp đặt tranh và các con rối sao cho rễ sử dụng, kích thích trẻ tính cực hơn.

   VD: Với thể loại thơ cô dùng xa bàn mà các bạn biết xa bàn rất to và cồng kềnh nên tôi phải biết bố chí chỗ nào cho thuận tiện mà lại dễ sử dụng nhất nhưng trẻ vẫn quan sát được hết và khi hoạt động trẻ sẽ có không gian rộng để hoạt động một cách thoải mái, tự tin hơn.    

          Khi sử dung biện pháp này tôi thấy trẻ học bài tích cực, hứng thú trẻ biết yêu cái đẹp ghét điều xấu. Thông qua các câu chuyện trẻ biết thêm được rất nhiều vốn từ cho riêng mình.

3.3: Làm đồ dùng,  đồ chơi sáng tạo đưa vào hoạt động.

   Hồ Chí Minh có viết “Trong lúc học, cũng cần làm cho chúng vui, trong lúc vui cũng cần làm cho chúng học”. Trẻ mầm non học mà chơi, chơi mà học nếu đồ dùng đồ chơi càng đẹp càng mới lạ thì trẻ sẽ rất hứng thú tham gia vào hoạt động, nếu hoạt động mà không có đồ dùng đồ chơi, hay đồ dùng đồ chơi mà không đẹp hoặc trẻ được nhìn thấy nhiều lần thì giờ hoạt động đó sẽ không bao giờ thành công. Hoặc các bạn cứ nghĩ nếu một giờ hoạt động làm quen văn học mà không có tranh, rối,…thì giờ hoạt động đó sẽ như thế nào?. Chính vì điều này tôi luôn tận dụng thời gian để làm những đồ dùng, đồ chơi để dạy trẻ.

   Tôi sử dụng nguyên liệu như: Thanh tre, bìa cứng, gỗ, hộp xốp, đất, để làm những con vật xinh sắn, trẻ cũng thể sử dụng được để kể chuyện, đọc thơ đồng dao.

   VD: Bìa cứng, xốp, thanh tre tôi làm những con vật ngỗ nghĩnh, đa dạng màu sắt để thu hút trẻ.

VD: Hoặc khi dạy trẻ đọc bài thơ “Chiếc cầu mới” – Chủ đề “ Nghề nghiệp” tôi làm mô hình chiếc cầu đơn giản mà trẻ lại hứng thú.

VD: Hay khi dạy truyện “Kiến con đi xe buýt” – Chủ đề “Giao thông” tôi và các bạn đồng nghiệp làm xa bàn để dạ

   Hay với truyện “Tích chu” – Chủ đề “Gia đình”

           Với những đồ dùng đồ chơi như trên khi dạy trẻ rất thích, rất chăm chú nghe cô kể chuyện, đọc thơ. Hoặc trẻ có thể dùng những đồ dùng đồ chơi để tập kể chuyện sáng tạo, đọc thơ diễn cảm. Mà khi làm đồ dùng đồ chơi tôi và trẻ cùng kết hợp làm trẻ rất vui và hào hứng làm cùng cô.

3.4: Chuẩn bị giáo án, các câu hỏi đàm thoại, xác định giọng, cử chỉ của các nhân vật trong tác phẩm.

Nếu muốn dạy được tốt thì việc chuẩn bị giáo án cũng phải tốt, hiểu được như vậy tôi luôn chuẩn bị thật tốt giáo án, nghiên cứu kỹ các bài soạn, soạn bài trước khi giảng dạy.

Với từng bài dạy, thể loại tôi đưa ra hệ thống câu hỏi đã chuẩn bị có tính lôgic, để đàm thoại với trẻ một cách sôi nổi theo phương trâm: “lấy trẻ làm trung tâm” để phát huy trí tưởng tượng, những cảm xúc của trẻ, tình liên hệ thực tiễn, sáng tạo phù hợp với từng nội dung của bài mà trẻ không bị áp đặt một cách gò bó. Khi chuẩn bị câu hỏi cô phải tìm các từ khó để giúp trẻ hiểu và giúp trẻ đọc đúng.

VD: Khi dạy trẻ đọc bài thơ “Phải là hai tay” – Chủ đề “Gia đình” tôi tìm các từ khó như: “băn khoăn”, “kính mếm” tôi giải thích các từ khó đó cho trẻ hiểu và cho trẻ đọc lại các từ khó đó.

Các tác phẩm thơ, truyện chỉ có thể phát huy tác dụng của nó khi cô biết chuyền tải được tư tưởng cảm xúc của tác giả và nội dung tác phẩm thông qua giọng đọc, kể của cô giáo. Cô giáo khi dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện giọng của cô phải chuẩn xác, diễn đạt trôi chảy phủ hợp với từng bài, cô phát âm không ngọng. Đối với từng nhân vật cô phải kể với giọng khác nhau, các bài thơ đọc cô cũng phải đọc phù hợp theo từng bài.

VD: Khi kể chuyện “Dê Đen và Dê Trắng” cô phải xác định giọng của từng nhân vật khác nhau. Khi kể giọng của “Dê Trắng” cô kể ngắt quãng, nhỏ tỏ ra sợ hãi. Khi kể giọng của “Dê Trắng” cô kể to rõ ràng. Giọng của “Sói” cô kể với giọng quát tháo hách dịch. Còn giọng dẫn truyện kể với giọng nhẹ nhàng và đều ngắt nghỉ đúng lúc.

3.5:Một số hình thức tố chức cho trẻ hoạt động làm quen văn học

     Để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học tôi lựa chọn các hình thức tổ chức phù hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi: “Bé yêu thơ”, “Vườn cổ tích”, câu đố, trò chơi, tham quan… và đặc biệt là chọn những hình ảnh thật, đẹp và những nhân vật ngộ nghĩnh sáng tạo đưa vào công nghệ thông tin để trẻ hòa nhập , hóa thân vào các nhân vật trong tác phẩm mà tôi lồng ghép được. Đề rồi từ chỗ trẻ trăm chú xem, lắng nghe cô giới thiệu dẫn đến trẻ nắm bắt được nội dung tiết học một cách chủ động.

Cùng với từng bài dạy, tôi dùng các thủ thuật khác nhau để dẫn dắt vào bài chuyển hoạt động một cách linh hoạt ví như trong một tiết kể chuyện: “Bác gấu đen và hai chú thỏ” vào đầu tôi cho trẻ chơi: “Trời nắng, trời mưa”. Hỏi trẻ: “Con gì đi tắm nắng”. Cô giới thiệu truyện và kể cho trẻ cho trẻ nghe, sau đó cô kể kết hợp cho trẻ tri giác bằng tranh, con rối, cho trẻ xem “Chương trình bông hoa nhỏ” từ đó trẻ dễ nhận thấy, phân tích tính cách nhân vật, biết đâu là thiện –  ác, đâu là tốt đẹp – xấu để trẻ hướng tới cái đích mà trẻ cần làm đó là biết yêu thương, giúp đỡ như trẻ yêu bạn “Thỏ Trắng” giúp “Bác gấu đen” (truyện “Bác gấu đen và hai chú thỏ”). Làm những công việc nhỏ mà có lễ giáo như lấy tăm, bưng nước mời ông bà, giúp cô lau bàn, ghế¼.

    – Hay với bài thơ “Cây cải nhỏ” – Chủ đề “Thế giớ thực vật”. Gây hứng thú tôi làm ảo thuật kết hợp với nhạc trẻ rất chăn chú xem, và cho trẻ xem trong tay cô có gì?. Cô giới thiệu bài thơ , sau đó cô đọc thơ cho trẻ nghe, cho trẻ xem mô hình vườn rau trẻ sẽ được biết cây rau mầu gì? Và là rau ăn lá…

     Thời gian của hoạt động cho trẻ làm quen văn học không nhiều nên trong giờ hoạt động tôi sử dụng rất nhiều hình thức khác nhau để gây hứng thú để trẻ nhanh chóng hiểu nội dung tác phẩm, nhớ tác phẩm, thuộc và có thể đọc kể diễn cảm nhanh tác phẩm mà tôi dạy. Đối với hoạt động làm quen văn học tôi thấy sử dụng đồ dùng trực quan là rất hiệu quả, đồ dùng trực quan có thể là: tranh, ảnh, mô hình, xa bàn,…

    – Tiêu biểu với tiết kể chuyện “Kiến con đi xe buýt” – Chủ đề “Giao thông”  trình tự tôi dạy như sau:

    *) Ổn định tổ chức: Tôi cho trẻ đứng thành vòng tròn rộng chơi trò chơi “Con kiến”, hỏi trẻ vừa chơi trò chơi gì?. Dẫn dắt trẻ vào truyện một cách nhẹ nhành.

    *) Cô kể chuyện cho trẻ nghe lần 1: Thể hiện cử chỉ, điệu bộ, giọng nói của các nhân vật. Hỏi trẻ cô vừa kể chuyện gì?.

+ Cô giảng nội dung truyện, sau đó tôi cho trẻ đứng lên hát và vận động bài hát “ Em tập lái ô tô”.

    *) Cô kể chuyện lần 2: Tôi kể kết hợp với xa bàn.

Vẫn ngồi như vậy khi kể xong tôi đàm thoại và trích dẫn truyện với trẻ.

+ Các con vừa được nghe câu truyện gì?

+ Trong truyện có những nhân vật nào?

+ Tất cả cùng cất tiếng hát rộn ràng. Các con cùng nói với cô từ “ rộn ràng” (Gọi 2 – 3 trẻ)

+ Khi xe dừng lại ở bến đón khách, ai đã lên xe?

+ À đúng rồi đó là bác Gấu, khi bác Gấu lên xe các chỗ ngồi đã “chật kín”  không còn chỗ để ngồi. Cho trẻ nhắc lại từ “ chật kín”

+ Lúc này ai đã đến bên cạnh bác Gấu?

+ Kiến con nói gì với bác Gấu?

+ Kiến con đã chớp nhẹ mi mắt và nở nụ cười thật xinh nói với Bác Gấu. Nào các con cùng nở nụ cười thật xinh giống Kiến con nào.

+ Kiến con không chỉ nhường chỗ cho bác Gấu mà trên đường đi Kiến con còn làm gì?

+ Các con nói từ “ du dương”, “ lim dim” (Gọi 2 – 3 trẻ)

+ Cô khái quát câu chuyện: Các bạn nhỏ trong câu truyện “ Kiến con đi xe buýt” rất tốt bụng và đáng khen vì đã biết nhường ghế ngồi cho người lớn tuổi khi trên xe không còn chỗ ngồi, nhất là bạn Kiến con. Kiến con không chỉ nhường chỗ ngồi cho bác Gấu mà Kiến con còn hát cho bác Gấu nghe rất nhiều bài hát làm cho bác Gấu rất vui quên đi cả quãng đường xa”.

    *) Để thay đổi hình thức, mà ai cũng biết trẻ rất thích xem phim hoạt hình nên tôi kể lần 3 và lồng tiếng vào video hoạt hình.

          Thông qua câu chuyện tôi giáo dục trẻ: Khi ngồi trên xe các con phải nghe lời người lớn không thò đầu thò tay ra ngoài và khi sang đường phải có người lớn dắt các con nhớ chưa nào.

     Cuối cùng tôi hỏi lại trẻ tên truyện một lần nữa, nhận xét và khen trẻ.Tôi cho trẻ nhẹ nhàng đi ra ngoài và bật nhạc bài hát “Đường em đi”.

           Tôi nhận thấy trẻ rất chăm chú tham gia vào hoạt động.

      Bên cạnh đó khi dạy các tác phẩm thơ tôi luôn chú ý nghe trẻ đọc để kịp thời phát hiện những trẻ đọc ngọng, đọc sai để kịp thời sửa sai cho trẻ, cô đọc trước cho trẻ đọc lại nhiều lần và động viên trẻ. Đặc biệt khi cho trẻ đọc thơ tôi dùng hình thức thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào đọc tốt hơn để dẫn đến nhiều trẻ đọc tốt hơn.

    Trong các giờ hoạt động làm quen văn học tôi luôn chú ý bao quát chung để tìm hiểu đặc điểm của từng trẻ để gần gũi, động viên trẻ, giúp đỡ  những trẻ yếu kém hơn, đưa trẻ vào hoạt động với các bạn có nề nếp hơn và hứng thú hơn.

3.6: Hướng dẫn trẻ đóng kịch, sử dụng rối.

    Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ lớp tôi nói riêng việc được đóng kịch, được cầm rối kể chuyện, đọc thơ trẻ rất thích. Những câu chuyện, bài thơ nào trẻ biết rồi tôi sẽ tổ chức hướng dẫn trẻ đóng kịch hoặc sử dụng rối để đọc thơ, kể chuyện. Khi trẻ được hòa mình vào các nhân vật trong các tác phẩm trẻ sẽ nhớ nội dung tác phẩm lâu hơn.

    Để làm được việc này tôi chuẩn bị trang phục, rối…để trẻ hoạt động, tôi phân hoặc cho trẻ tự nhận vai trong tác phẩm, tôi hướng dẫn trẻ thể hiện các lời thoại và cử chỉ của nhân vật. Nếu có thể tôi dùng thêm cả âm thanh ánh sáng khi trẻ đóng kịch thì hiệu quả tốt hơn.

    VD: Tôi cho trẻ tập đóng kịch truyện “Cáo thỏ và gà trống” tôi chuẩn bị trang phục nhân vật: gà trống, thỏ,…phân vai cho trẻ.

    Hoặc với rối tay, tôi cũng hướng dẫn trẻ cách cầm rối, hướng dẫn trẻ cử động rối thề nào cho phù hợp với lời của tác phẩm

3.7: Cho trẻ làm quen văn học qua các hoạt động khác.

    Với phương pháp dạy tích hợp nhiều nội dung được lồng ghép trong một giờ hoạt động. Việc cho trẻ làm quen các tác phẩm văn học không chỉ được tiến hành trong giờ thơ, truyện mà nó còn được dạy thông qua các giờ hoạt động  khác. Thông qua các giờ hoạt động khác như: tạo hình, âm nhạc, khám phá khoa học, toán….giáo viên có thể củng cố hoặc mở rộng những kiến thức về văn học cho trẻ. Ở những giờ hoạt động này, các tác phẩm văn học sẽ đến với trẻ qua hình thức giới thiệu bài hoặc củng cố bài hoặc chuyển hoạt động.

VD: Đối với hoạt động âm nhạc: Sau khi dạy trẻ hát bài “Mầu hoa” – Chủ đề “Thế giới thực vật”, cuối hoạt động tôi cho trẻ đọc hoặc nghe bài thơ “Hoa kết trái”.

    VD: Hay với hoạt động tạo hình: Khi cho trẻ tập vẽ tự do theo ý thích, tôi có thể đọc cho trẻ nghe bài thơ “Em vẽ” để gợi ý đề tài cho trẻ.

    VD: Đối với hoạt động khám phá khoa học: Khi dạy trẻ “Tìm hiểu một số luật lệ giao thông” – Chủ đề “Giao thông” khi vào bài tôi cho trẻ đọc bài thơ “Đèn giao thông”…

Ở lứa tuổi này tâm lý của trẻ thường mau nhớ chóng quên, nên việc cho trẻ làm quen với văn học ở các hoạt động khác nhau, giúp trẻ củng cố lại các tác phẩm trẻ đã được học. Không những vậy ngôn ngữ của trẻ được phát triển mạnh mẽ nhất. Đây là hình thức cho trẻ trải nghiệm những gì mình có sẵn và học tập ở cô và bạn, trẻ cảm thấy thoải mái và tự tin hơn.

3.8: Cho trẻ làm quen văn học qua các hoạt động ngoài giờ.

    Với trẻ mầm non, hoạt động chung chiếm một thời gian rất ngắn so với thời gian của các hoạt động khác. Do đó tôi cần phải tận dụng những thời gian đón trẻ, trả trẻ, vui chơi, lúc đi dạo chơi, thăm quan…tôi đọc, kể các tác phẩm mới cho trẻ nghe sau đó trò truyện với trẻ về tác phẩm đó. Việc ôn, luyện tập các tác tác phẩm đã học trong chương trình cũng được thực hiện ở các thời điểm trên. Hình thức dạy trẻ ôn tập là: tôi đọc hoặc kể lại tác phẩm cho trẻ nghe, sau đó tôi yêu cầu trẻ đọc hoặc kể lại, tôi theo dõi, sửa sai cho trẻ để trẻ thực hiện đúng, diễn cảm. Muốn cho việc ôn luyện của trẻ hấp dẫn, trẻ hứng thú tham gia, tôi tổ chức ôn luyện dưới hình thức trò chơi: hái hoa, đoán tên, đóng kịch hay thi biểu diễn giữa các cá nhân, các tổ theo những đề tài:

    VD: Con hãy đọc các bài thơ viết về gia đình, hoặc kể các câu chuyện về đề tài gia đình.

Qua các buổi sinh hoạt ngày hội, ngày lễ cũng cần cho trẻ làm quen với văn học, trong đó có hát múa đọc thơ, kể chuyện, đóng kịch, tôi chuẩn bị mũ các con vật, hoa văn nghệ … Nhận thấy trẻ rất thích đến buổi chiều cuối tuần, giống như trẻ được chơi thoải mái, được nghỉ sau một tuần học, tôi củng cố lại kiến thức đã học, học dưới hình thức biểu diễn văn nghệ. Cứ vài tháng tôi lại tổ chức hội thi “ Bé kể chuyện, đọc thơ hay” có nhận xét và có quà cho những cháu làm tốt. Trong các ngày hội, ngày lễ như ngày 8/3, 20/11, 22/12…tôi dành nhiều thời gian hướng dẫn cho các cháu kể chuyện, đọc thơ, đóng kịch nhằm biểu diễn ở trường tổ chức. Đó cũng là một hình thức tuyên truyền ngành học rất lớn đến phụ huynh, trẻ rất thích tự làm, được thể hiện và được người khác khen. Qua đó giúp trẻ phát triển về trí tuệ, nhanh nhẹn, mạnh dạn trước mọi người và cảm nhận được vẽ đẹp, cái hay của văn học.

3.9: Cho trẻ làm quen văn học qua góc văn học.

    Với những truyện tranh trẻ đã được làm quen nhiều lần, có thể đề nghị lần lượt các trẻ kể lại nội dung của từng bức tranh.

            Và chính góc truyện là một kho tàng các tranh truyện để trẻ thỏa sức khám   phá. Tôi sưu tầm rất nhiều truyện tranh tạo thành một thư viện ở góc truyện. Trẻ có thể lấy những quyển truyện tranh kể chuyện, đọc thơ sáng tạo cho nhau nghe chính tại thư viện bé nhỏ mà tôi tạo ra cho trẻ ngay góc văn học

         Góc văn học thực sự sẽ thu hút trẻ, giúp trẻ tiếp xúc với văn học một cách tự giác, tôi thường xuyên thay thay đổi các loại truyện tranh mới. Vì vậy tôi luôn cố gắng sưu tầm , bổ sung sách mới và hướng dẫn trẻ xem sách.

 3.10: Ứng dụng công nghệ thông tin.

    Mà như trên tôi đã nói trẻ em rất thích xem phim hoạt hình, nếu không có công nghệ thông tin thì làm sao tôi có thể lồng tiếng vào video hoạt hình để gây hứng thú cho trẻ vào hoạt động. Không những thế việc ứng dụng công nghệ thông tin cô có thể dễ dàng chuyển hình ảnh khác chỉ cần kích chuột hoặc chấm nhẹ bút lên màn hình.

      Khi ứng dụng công nghệ thông tin hình ảnh, âm thanh đẹp hơn, sinh động và phong phú hơn, trẻ sẽ hứng thú vào hoạt động sẽ giúp trẻ học tốt hơn mà giáo viên cũng đỡ vất vả hơn.

3.11:Kết hợp với phụ huynh.

    Như chúng ta đã thấy môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện pháp không thể thiếu. Phụ huynh chính là nhân tố quyết định trong việc tạo nguồn nhiên liệu của góc văn học để bổ xung tài liệu văn học cho trẻ. Trong cuộc họp phụ huynh đầu năm tôi cũng nói lên tầm quan trọng của các tác phẩm văn học đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ lớp mình nói riêng. Thông qua hoạt động cho trẻ làm quen văn học có thể phát triển về tất cả các lĩnh vực thẩm mỹ, ngôn ngữ, tình cảm quan hệ xã hội,…

    Nếu giáo viên kết hợp được với phụ huynh tôt thì việc giáo dục đối với trẻ rất dễ dàng. Nên trao đổi với phụ huynh đặc điểm của từng trẻ xem trẻ này tốt về mặt nào cần phát huy, trẻ nào yếu về mặt nào cần khắc phục. tôi có thể trao đổi trực tiếp với phụ huynh hoặc dán tiếp thông qua các hình thức khấc nhau.

        Có thể nói công tác tuyên truyền với phụ huynh là một việc làm rất quan trọng trong việc giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen văn học.

3.12: Luôn cố gắng tự học, tự rèn.

    Là một giáo viên trẻ tôi không ngừng học tập, rèn luyện, học hỏi, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm của bản thân với nhiều hình thức, tham gia các lớp tập huấn, tham khảo tài liệu, tích cực dự giờ rút kinh nghiệm từ đồng nghiệp nhằm đảm bảo tốt nhất vào quá trình giáo dục, hoàn thiện nhân cách trẻ.

    Thường xuyên học hỏi, trao đổi với những đồng nghiệp có kinh nghiêm. Đôi khi chỉ là một gợi ý nhỏ của đồng nghiệp về một thác mắc nào đó tôi chưa tìm ra, nếu tôi tự tìm hiểu thường mất nhiều thời gian nhưng khi trao đổi với động nghiệp những thắc mắc được tháo gỡ rất nhanh. Qua đó tôi luôn tích lũy được thêm các kinh nghiệm cho bản thân để xây dựng các hoạt động làm quen văn học cho trẻ được hay và phong phú hơn, giúp trẻ dẽ tiếp thu và tiếp thu nhanh hơn nhằm giúp trẻ học tốt hơn.

    Tôi luôn tự rèn luyện giọng đọc, giọng kể của mình sao cho ngày cang hay hơn phù hợp với các nhân vật trong từng tác phẩm.

4. Kết quả thực hiện.

    Quan điểm giáo dục trẻ theo hướng đổi mới, giáo viên là người hướng dẫn, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động vui chơi tìm tòi khám phá. Trẻ hoạt động không bị áp đặt để phát huy năng lực bản thân, được trao đổi nhận xét nên trẻ năng động và học tốt hơn.

Sau khi thực hiện chuyên đề làm quen văn học bản thân tôi không ngường phấn đấu học tập, học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp. Qua các hoạt động làm quen văn học trẻ rất hứng thú tham gia vào các hoạt động học tập, ngôn ngữ của trẻ trở nên mạch lạc hơn so với trước đây.

Nhờ có sự quan tâm chỉ tận tình của ban giám hiệu nhà trường và các bạn đồng nghiệp, cùng với sự tìm tòi khám phá của tôi qua một năm thực hiện đề tài này tôi thu được kết quả đáng mừng.

+ Giáo viên đã sáng tạo trong hoạt động, làm được nhiều đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động.

+ Đặc biệt đối với trẻ rất hứng thú và rất thích học hoạt động làm quen văn học, trẻ rất thích kể chuyện, đọc thơ cho mọi người nghe, ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt, các câu từ diễn dật mach lạc. Nói chung về hoạt động làm quen văn học trẻ học rất tốt.

 Kể chuyện diễn cảm.

Khi đọc kể cô giáo phải nhìn xuống các cháu, theo dõi các cháu làm gì khi nghe cô đọc hoặc kể, cô kết hợp cử chỉ điệu bộ nét mặt nhằm cuốn hút, tạo hứng thú cho trẻ. Cô phải tìm hiểu truyện sẽ đọc hoặc kể để hiểu được tư tưởng, nghệ thuật trình bày của tác phẩm, phải tiến hành phân tích tác phẩm về mặt ngữ điệu và rèn luyện cách đọc.

Cô giáo thường gắn kể với nhiệm vụ phát triển vốn từ cho trẻ vì thế cô giáo có thể thay đổi có dụng ý của câu, của tác phẩm bằng các cấu trúc đồng nghĩa. Ví dụ có thể truyền đạt không phải bằng hình thức đối thoại mà bằng lời nói gián tiếp hoặc ngược lại.

Giáo viên có thể đọc và kể chuyện cho trẻ nghe. Cần phân biệt giữa đọc và kể chuyện. Khi đọc giáo viên phải đọc nguyên văn bài thơ, câu chuyện in trong sách. Đọc có thể theo sách hoặc thuộc lòng theo sách. Còn khi kể giáo viên truyền đạt tác phẩm một cách tự do nghĩa là không theo từng từ một. Giáo viên chỉ cần nắm chắc nội dung cơ bản, ngoài ra có thể đơn giản hóa truyện, rút ngắn số lượng các tình tiết, có thể giải thích khi kể, có thể sử dụng từ mới.

Chuẩn bị cho giờ truyện kể được tốt cần đảm bảo những công việc sau :

       – Giúp cho trẻ tập luyện phát âm, tập cho trẻ nghe và đọc chính xác đọc rõ ràng, nhịp điệu chậm rãi.Trước khi cho trẻ tập nghe và đọc cô giáo phải cho trẻ nghe và đọc mẫu, cô giáo đọc chậm, rõ ràng, sau đó nghe và đọc nhanh dần.

       –  Đánh dấu ngữ điệu của câu chuyện, tình cảm của giọng nói. Suy nghĩ về nghệ thuật nói trước trẻ, dáng điệu, nét mặt, cử chỉ, điệu bộ theo tác phẩm.

         Muốn một giờ hoạt động văn học nghe và đọc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải có giọng kể diễn cảm, biết ngắt nghỉ đúng câu, biết cách gây hứng thú. Bản thân tôi trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện giọng kể, cách sử dụng tranh, sách tranh, rối  mô hình… để giúp trẻ cảm thụ được tác phẩm văn học đó là một cách tốt nhất để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ.

        Ví dụ: Khi dạy bài thơ “ Mèo đi câu cá”. Để trẻ hứng thú chú ý vào bài giọng đọc của cô phải đọc diễn cảm kết hợp với điệu bộ cử chỉ ánh mắt và phải ngắt nhịp đúng theo thể thơ.

Để luyện phát âm đúng “l” và “n” cô giáo có thể dùng những bài thơ sau:

       Ví dụ :

Mồng một lưỡi trai

Mồng hai lá lúa

Mồng ba câu liêm

Mồng bốn lưỡi liềm

Mồng năm liềm gặt

Mồng sáu thật trăng…

      Ví dụ :

Nu na nu nống

Cái cống nằm trong

Con ong nằm ngoài

Củ khoai chấm mật….

        Khi cho trẻ đọc và kể các tác phẩm văn học cần chú ý đến sự chính xác của các âm và cô cần sử dụng ngôn ngữ hoàn chỉnh. Giáo viên nên thường xuyên tổ chức cho các cháu nghe nhạc, nghe đài truyền thanh, nghe đĩa, nghe băng hình…để phát triển vốn từ cho trẻ.

Khi cho trẻ đọc và kể các tác phẩm văn học cô giáo dạy trẻ biết phân biệt nhịp điệu, ngữ điệu của tác phẩm. Bên cạnh đó cô còn sử dụng truyện, thơ ca…phản ánh lại các sự kiện thực tế quen thuộc với trẻ và sự thay đổi giọng điệu là điều rất dễ hiểu đối với trẻ.

Ví dụ: Bài thơ “Trăng ơi từ đâu đến” của Trần Đăng Khoa, cô phải dạy trẻ đọc chậm rãi, bộc lộ sự băn khoăn tự hỏi ở các câu:

“ Trăng ơi …từ đâu đến ?

…Bạn nào đá lên trời ? ”

Bằng biện pháp cho trẻ đọc và kể các tác phẩm văn học sẽ giúp trẻ lĩnh hội diễn đạt phù hợp. Để tập cho trẻ biết thể hiện cảm xúc khi đọc, cô phải đọc mẫu thật diễn cảm cho trẻ nghe, lấy trẻ đọc hay làm mẫu cho các bạn bắt chước và sau đó nhận xét cách đọc của từng trẻ. Bên cạnh đó cô giáo đưa ra những câu hỏi giúp trẻ chú ý nói diễn cảm.

Ví dụ: Con có thể nói như thế nào?

           Vì sao?

           Con có thể nói một cách khác được không?…

Ở trẻ mẫu giáo lớn hình thức giúp trẻ đọc và kể tốt nhất là động lực đọc để biểu diễn cho mọi người nghe, từ đó thúc giục trẻ phải đọc hay, diễn cảm làm cho chính trẻ thể hiện được xúc cảm và người nghe thấy xúc động.

Ví dụ:   Khi kể chuyện “ Cây tre trăm đốt”. Giọng kể của anh khoai thì nhẹ nhàng, giọng kể tên địa chủ to và hách dịch, giọng kể ông bụt trầm và ngân dài……

Ví dụ: Khi đọc bài “Nàng tiên ốc” cô đọc nhẹ nhàng êm dịu thể hiện tình cảm trìu mến:                          

“Xưa có một bà già nghèo

Chuyên mò cua bắt ốc

Một hôm bà bắt được

                                           Một con ốc xinh xinh….”

         Qua thực hiện phương pháp này tôi thấy đọc kể là một vấn đề rất quan trọng, qua đọc, kể giúp trẻ dễ dàng hiểu được nội dung tác phẩm, tập trung chú ý, xuất hiện sự hồi hộp lo lắng chờ đợi được thể hiện trên trẻ. Chính vì thế mà tôi thường xuyên chú ý tới việc luyện tập giọng đọc kể cho mình. Trước hết tôi xác định giọng đọc, phối hợp ánh mắt cử chỉ điệu bộ minh hoạ tự nhiên thoải mái, đơn giản, hấp dẫn phù hợp với nội dung. Tôi cho đây là một vấn đề quan trọng đòi hỏi giáo viên chú ý rèn luyện về khả năng này bằng cách:

        – Nghe băng đĩa chuyện thơ dành cho trẻ mầm  non.

        – Học hỏi qua các giáo viên dạy giỏi môn làm quen văn học.      

        – Dự giờ dạy mẫu các trường mầm non có chất lượng cao. 

        – Chú ý lắng nghe ý kiến góp ý xây dựng, tiết dạy cần ghi chép những điều tâm đắc để học hỏi đúc rút kinh nghiệm  cho bản thân.

        – Kiên trì chịu khó tự học, tự bồi dưỡng, tập đọc, tập kể nhiều lần, để bộc lộ được cảm  xúc, phản ánh đúng nội dung tác phẩm.

 7.2.2. Biện pháp 2: Đàm thoại, giảng giải từ mới và rèn luyện lời nói cho trẻ.

Với biện pháp này khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học giáo viên không nên sử dụng quá nhiều trong tiết dạy, hình ảnh của tác phẩm văn học luôn luôn nói hay hơn, có tính chất khẳng định hơn tất cả những lời giải thích về nó. Chú ý giáo viên không quá say mê đàm thoại về tác phẩm và cả sự giải thích quá thừa.

Cần đặt ra cho trẻ một số câu hỏi giúp trẻ hiểu nhân vật nào trong tác phẩm hành động đúng, những việc làm nào tốt, xấu để trẻ hình dung được rõ hơn ý nghĩa của câu truyện, có thể gợi ý cho trẻ tự đặt mình vào các trường hợp của nhân vật trong chuyện. Trẻ có khả năng xác định được ai tốt ai xấu trong chuyện. Trẻ mẫu giáo lớn có khả năng hiểu động cơ hành động, đánh giá đúng phẩm chất đạo đức của nhân vật trong chuyện.

Ví dụ: Trong chuyện “Cây tre trăm đốt” giáo viên có thể đặt câu hỏi đàm thoại với trẻ rất rõ ràng như: Anh khoai lài người như thế nào?. Qua câu truyện con học tập được điều gì?…..

Ngoài ra trong khi đàm thoại giáo viên có thể cho trẻ xem những bức tranh vẽ, mô hình, những bức tượng nặn về các tác phẩm quen biết để giúp cho trẻ khi trả lời các câu hỏi của cô cảm thấy tự tin hơn.

Ví dụ: Trong bài thơ “Giữa vòng gió thơm” Cô cho trẻ xem bức tranh “ Em bé đang quạt mát cho bà” khi đó cô có thể đặt câu hỏi đàm thoại:

+ Bạn nhỏ đã làm gì khi thấy bà ốm?…

        Việc đàm thoại, giảng giải sẽ giúp trẻ hiểu rõ nội dung của tác phẩm văn học, đồng thời giúp cho trẻ biết cách trả lời các câu hỏi của cô sau khi nghe cô giáo kể lại câu truyện hay bài thơ.Thông qua đó sẽ phát triển tư duy, trí tưởng tượng của trẻ.

Ví dụ: trong bài thơ “Bó hoa tặng cô”. Cô đàm thoại

– Các bạn nhỏ trong bài thơ hái hoa tặng ai? ( Tặng hoa cho cô giáo, nhân nhịp 8/3)

-Bó hoa của bạn nhỏ có những loại hoa gì? Màu sắc như thế nào?( Trẻ trả lời)

– Khi tặng hoa các bạn nhỏ hồi hộp như thế nào?

– Tình thương của cô giáo đối với các bạn nhỏ như thế nào?

– Các cháu sẽ làm gì cho cô giáo vui lòng (Trẻ kể)

    Khi cô giáo đàm thoại với trẻ thì các câu hỏi của cô phải chính xác, diễn đạt trôi chảy phù hợp với từng bài, cô phát âm không ngọng. Cô chú ý nghe trẻ đọc và phát hiện ra trẻ nói ngọng, đọc sai để sửa cho trẻ bằng cách cô đọc lại để cho trẻ đọc theo nhiều lần và động viên trẻ “Con đọc gần giỏi rồi, con đọc lại một lần nữa thật rõ ràng cho cô và các bạn cùng nghe nào”. Cho trẻ thi đua giữa các tổ với nhau để phát hiện tổ nào đọc tốt hơn để khuyến khích động viên kịp thời.

        Khi đọc kể các tác phẩm văn học, giáo viên giúp trẻ hiểu tốt hơn, làm giàu vốn từ cho trẻ qua các từ mới bằng thủ pháp như : Giải thích cho trẻ những từ khó, giúp trẻ  hiểu các từ mới trong tác phẩm và đặc biệt phỉa chú ý đến các cấu trúc của tác phẩm văn học.

           Bên cạnh sự giải thích từ mới, từ khó nếu không giảng giải thì trẻ sẽ không hiểu trọn vẹn tác phẩm .

Ví dụ: Những từ như: “Ầm ĩ, rung rinh….. ”

 Ngoài ra có rất nhiều từ không cần giải thích như những từ đánh giá đạo đức của nhân vật.

Ví dụ: Những từ như: “Nhát gan, dũng cảm, chăm chỉ …”

         Bên cạnh đó những từ đánh giá mối quan hệ giữa người và người.

Ví dụ: Những từ như: “Quan tâm, chăm sóc,  yêu thương …”

         Có thể nói rằng khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học mà cô giáo không đàm thoại, trích dẫn giảng giải thì việc trẻ hiểu nội dung của bài là rất khó. Chính vì vậy việc đàm thoại, giảng giảng từ mới, nội dung tác phẩm là rất quan trọng. Bởi qua đó trẻ hiểu được những nội dung ấy như là tổng kết sự đánh giá những nhân vật, những mối quan hệ giữa các nhân vật trong quá trình trẻ cảm thụ các tác phẩm văn học.        

       Đặc biệt hơn để rèn luyện lời nói cho trẻ được chuẩn, không ngọng và đủ câu thì cô giáo có thể nói trước và cho trẻ nhắc lại nhiều lần hoặc cho trẻ khác giúp đỡ các bạn.

          Sau khi thực hiện biên pháp này, tôi thấy trẻ rất hứng thú học bài chất lượng về môn làm quen với văn học tăng lên khá rõ, các cháu rất thích học môn này. Rất mạnh dạn tham gia vào các hoạt động không chỉ có làm quen với văn học mà ở cả các môn học khác. Quan điểm giáo dục trẻ theo hướng đổi mới giáo viên là người hướng dẫn, tạo cơ hội cho trẻ hoạt động vui chơi tìm tòi khám phá. Trẻ hoạt động không bị áp đặt để phát huy năng lực bản thân, được trao đổi, được nhận xét nên trẻ trở nên năng động hơn.

7.2.3. Biện pháp đọc lại tác phẩm văn học hoặc một phần nào đó của tác phẩm văn học.

Đối với trẻ, giáo viên không chỉ đọc, kể một lần các tác phẩm  mà phải đọc, kể hai ba lần. Có như vậy trẻ mới nhớ được tên, nội dung, ngôn ngữ của tác phẩm văn học. Khi cho trẻ đọc lại tác phẩm văn học hoặc một bộ phận nào đó của tác phẩm văn học có thể tiến hành như sau:

+ Thơ, truyện, đồng dao… được giáo viên đọc và kể một cách diễn cảm, kết hợp với cử điệu bộ, cử chỉ nét mặt.

+ Để cho trẻ một phút để chúng suy nghĩ, rung cảm với tác phẩm được đọc và được kể, sau đó giáo viên hỏi chúng có đọc lại nữa không?

+ Giáo viên thoả mãn yêu cầu của trẻ và đọc lại văn bản. Có thể đọc lại ba đến bốn lần, nhưng không làm cho trẻ nhàm chán. Giáo viên phải theo dõi trẻ nếu thấy trẻ không chú ý nữa phải ngừng đọc và kể. Có thể đọc và kể tác phẩm vào một lần khác trẻ sẽ nghe một cách hứng thú hơn.

Ở những tiết học đọc và kể các tác phẩm văn học, trẻ nghe và nhớ không chú tâm (hoàn toàn hoặc một phần nào đó) mặc dù mục đích nhớ các cháu không đặt ra đó là trí nhớ không chủ định. Ở tuổi mẫu giáo, ghi nhớ không chủ định giữ vị trí chủ yếu. Nhưng trẻ cần phải học nhớ vì rằng trẻ không biết tự mình cố gắng để nhớ có chủ định.

Để tích cực hoá trẻ đọc lại tác phẩm văn học hoặc một phần nào đó của tác phẩm văn học thì các bài thơ, câu truyện … phải có tính nhạc, phải đẹp về hình tượng, có nội dung đạo đức tốt, phải đem đến cho trẻ niềm vui, tính thẩm mỹ, sự thích thú để sống lại những tình cảm mà bài thơ, câu truyện đó gợi ra.

Khi đọc lại tác phẩm văn học hoặc một phần nào đó của tác phẩm văn học cho phép trẻ nhớ nó theo từng phần. Tiết học có thể bổ sung bằng những công việc khác nhau để trẻ đỡ mệt mỏi.

Ví dụ : Cho trẻ nhớ lại các bài thơ đã học trước đây như “ Giúp bà” lớp mãu giáo nhỡ.

Cô giáo cần biết cháu nào có trí nhớ tốt, cháu nào nhớ chậm để giúp đỡ. Cô giáo cần động viên trẻ bằng cái nhìn, cử chỉ, nhắc từ, ngữ điệu của câu thơ, bài thơ…Giáo viên giúp trẻ nhớ lại cốt truyện, nhớ lại những hình ảnh nào đó của tác phẩm văn học.

Ví dụ :  Mô tả đối tượng, mô tả hành vi của nhân vật nào đó thì giáo viên  chọn những câu từ, với ngôn ngữ giàu tính chất biểu cảm.

Ví dụ : Khi đọc câu chuyện “Tấm Cám” giáo viên cho trẻ nhớ lại những câu như: (bống bống bang bang, mày ăn cơm vàng cơm bạc nhà ta, chớ ăn cơm hẩm cháo hoa nhà người).

 Hay (Thị ơi, thị hỡi ! Thị rụng bị bà , thị thơm bà ngửi chứ bà không ăn).

Trong mọi tiết học đều có thể sử dụng biện pháp đọc lại tác phẩm văn học hoặc một phần nào đó của tác phẩm văn học, có thể là những bài đã học, những bài chưa học theo từng đề tài bài dạy cô giáo đưa văn học đi vào lòng trẻ cũng rất nhẹ nhàng, gần gũi mượt mà.

7.2.5. Biện pháp 5: Kết hợp với các bộ môn khác.

      Theo phương pháp dạy học tích hợp với môn làm quen văn học có thể lồng ghép, kết hợp với tất cả các môn khác điều đó sẽ giúp cho các bộ môn khác trở lên sinh động hơn và trẻ hiểu được nhiều vốn từ hơn.

     Ví dụ: Môn âm nhạc vận động theo nhạc bài hát bài “ Củ cải trắng” sáng tác “ Hoàng Long” Vào đầu bài cô sẽ kể đoạn truyện: “ Nhổ củ cải”

    Ví dụ: Môn tìm hiểu môi trường xung quanh: “ Sự kì diệu của nước” tôi sẽ câu chuyện “ Giọt nước ti xíu”. Qua đó trẻ sẽ biết rõ hơn về tính chất cũng như sự kì diệu của nước.

     Ví dụ: Môn toán: Tên bài dạy : “Xác định phía phải – trái”. Cô sẽ kể đoạn chuyện “Tay phải tay trái”.

    Ví dụ: Môn chữ cái : luyện phát âm qua trò chơi tìm chữ l-n-m cho trẻ phát âm.

   Ví dụ: Môn tạo hình : Vẽ “con côn trùng”. Cô sẽ đọc bài thơ “Ong và Bướm”.

      Qua biện pháp này tôi thấy trẻ học tích cực, phát huy được tính tư duy, tưởng tượng và sự sáng tạo của trẻ. Trẻ hiểu và nắm được rất nhiều vốn từ.

7.2.6 .Biện pháp 6: Tổ chức ôn luyện mọi lúc mọi nơi, thông qua ngày lễ, ngày hội.

        Ôn luyện mọi lúc mọi nơi cũng là biện pháp giúp trẻ ổn định, thông qua  cách hoạt động tổ chức ngày lễ hội tổ chức cho trẻ hoạt động kể chuyện , đóng kịch, theo một chương trình biểu diễn văn nghệ mà 100% trẻ được tham gia nhằm giúp trẻ hứng thú với bộ môn làm quen với văn học thể loại truyện kể cho trẻ.

   Ví dụ :  Ngày hội 8-3 trẻ kể chuyện về “Cô bé quàng khăn đỏ”, Truyện “ Sự tích bông hoa cúc trắng”, Truyện “Cô bé hoa hồng”, Thơ “ Bó hoa tặng cô”

   Ví dụ: Ngày tết 1-6 kể về “Bác Hồ với thiếu nhi”

 Ví dụ: Ngày rằm trung thu trẻ kể chuyện “Sự tích Hằng Nga và anh cuội”, “Sự tích cung trăng”….

   Ví dụ:  Ngày 22-12 trẻ kể chuyện sáng tạo về chú bộ đội, hoặc hội thi bé kể chuyện giỏi.

      Với trẻ mầm non hoạt động chung chiếm một thời gian rất ngắn so với thời gian của các hoạt động khác. Do đó tôi đã tận dụng thời gian đón trẻ, trả trẻ, hoạt động ngoài giờ, hoạt động vui chơi, hoạt động ngoại khóa hay trong hoạt động chuyển tiếp để giới thiệu, ôn luyện các bài thơ, bài đồng dao, câu chuyện. Qua đó sẽ giúp trẻ yêu văn học, tích lũy nhiều vốn từ và mạnh dạn trong giao tiếp.

Ví dụ: Khi trẻ học xong tiết tạo hình vẽ “ Ô tô” trước khi bước vào giờ hoạt động khác tôi sẽ cho trẻ đọc bài thơ để trẻ giúp trẻ thư giãn như bài thơ “ Đèn giao thông”

Ví dụ:  Khi cho trẻ đi tham quan vườn bách thú tôi cho trẻ đọc bài thơ “ Vè động vật”, đồng dao “ Con voi”….

     Ví dụ:  Thăm lăng Bác Hồ tôi cho trẻ đọc bài thơ “ Nhớ ơn Bác”, khi ngồi trên xe tôi sẽ kể chuyện hay cho trẻ nghe các câu chuyện về Bác Hồ. Qua đó trẻ hiểu rõ hơn và dành những tình cảm yêu quý đối Bác Hồ….

      Khi thực hiện biện pháp này tôi thấy trẻ biết yêu cái đẹp, yêu văn học thích đọc thơ – kể chuyện  đặc biệt trẻ mạnh dạn tự tin trong giao tiếp.

7.2.7. Biện pháp 7: Công tác phối kết hợp với phụ huynh.

       Đây là một trong các biện pháp rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng làm quen tác phẩm văn học cho trẻ mẫu giáo. Chính vì vậy mà tôi thường xuyên trao đổi với các bậc phụ huynh qua giờ đón trả – trẻ về tình hình sự nhận thức, đặc điểm ngôn ngữ của trẻ. Thông qua đó các bậc phụ huynh nắm được đặc điểm, sự nhận thức của con em mình để cùng kết hợp với cô giáo đưa ra các biện pháp sao cho phù hợp và đạt hiệu quả.

   Ví dụ: Cháu an trong lớp nói rất ngọng từ “Con” thành từ “on”. Tôi đã gặp trực tiếp phụ huynh để trao đổi cùng kết hợp với cô giáo để sửa cho cháu.

   Ví dụ: Trẻ phát âm ngọng r – s, l-n…Tôi cũng đã trao đổi với các bậc phụ huynh để cùng sửa ngọng cho trẻ bằng cách người lớn sẽ phát âm chậm, rõ ràng….

        Khi tổ chức các chuyên đề “ Làm quen với tác phẩm văn học” tôi đã mời các bậc phụ huynh đến tham dự. Từ đó các bậc phụ huynh sẽ hiểu rõ hơn về đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ, cũng như tầm quan trọng của bộ môn làm quen với tác phẩm văn học đối với sự phát triển của trẻ. Qua đó các bậc phụ huynh sẽ thông cảm và chia sẻ với cô giáo khi tổ chức tiết dạy.

Ví dụ: Dạy truyện “ Thánh gióng” tôi sẽ pho to cho các phụ huynh hình ảnh câu chuyện để về nhà các cháu được làm quen với câu truyện đó qua các hình ảnh.

        Thông qua các buổi họp phụ huynh đầu năm, giữ năm và cuối năm. Tôi sẽ tuyên truyền trao đổi với các bậc phụ huynh về tình hình nhận thức và sự phát triển ngôn ngữ của từng trẻ. Từ đó cô giáo và gia đình cùng nhau đưa ra các biện pháp phù hợp để dạy trẻ.

        Tôi trao đổi và vận động phụ huynh cố gắng dành thời gian để tâm sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói, khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng mạch lạc, tốc độ vừa phải để trẻ nghe cho rõ, cha mẹ người thân phải cố gắng phát âm đúng cho trẻ bắt chước.

        Khuyến khích phụ huynh cung cấp kinh nghiệm sống cho trẻ. Tránh không nói tiếng địa phương, cần tránh cho trẻ nghe những hình thái ngôn ngữ không chính xác. 

        Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu , nguyên liệu như: giấy, sách, những lọ nhựa, quần  áo cũ, vải vụn, đồ dùng, đồ chơi để phục vụ tiết dạy.

 Ví dụ: Chủ đề : Thế giới thực vật, tết và mùa xuân, bảng tuyên truyền có những hình ảnh về tết và mùa xuân, câu thơ, câu truyện, bài hát, đồng dao…có tổ chức giao lưu giữa lớp với phụ huynh.

         Tuyên truyền góc chơi đặc biệt góc học tập, thường thay đổi tranh ảnh để lôi cuốn trẻ,  giáo viên tích cực giao lưu với phụ huynh vào giờ đón và trả  trẻ trao đổi về trẻ trong khi kể chuyện đọc truyện trò truyện giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc .

– Về khả năng áp dụng của sáng kiến: Các biện pháp đã được áp dụng đối với trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ( Lớp 4 tuổi B2 ) tại trường mầm non Đồng Văn – Huyện Yên Lạc – Tỉnh Vĩnh Phúc thông qua lĩnh vực làm quen với tác phẩm văn học.

8. Những thông tin cần được bảo mật: Không có.

9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến.

– Trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi ( Lớp 4 tuổi B2). Trường mầm non Đồng Văn.

– Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học cho cô và trẻ như: Máy tính, máy chiếu, con giống, con dối, tranh ảnh,….

10. Đánh giá lợi ích thu được

Sau quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài, qua các tiết dạy trực tiếp trên lớp, trẻ lớp tôi rất hào hứng tham gia hoạt động học tập. Trẻ rất thích nghe kể truyện, đọc thơ, biết đọc thơ diễn cảm, thuộc nhiều truyện và kể rất hay, ngôn ngữ của trẻ rõ ràng mạch lạc hơn, trẻ hứng thú tham gia đóng kịch các nhân vật trong truyện, tự tin mạnh dạn hơn nhiều so với trước đây. Để thấy rõ kết quả này tôi đã lập biểu bảng so sánh để khảo sát 30 trẻ tại trong tổng giai đoạn:

* Đối với trẻ:

Nội dung kiểm tra

Số lượng trẻ

Trước khi áp dụng biện pháp mới

Sau khi áp dụng biện pháp

Tốt

Khá

Đạt

Tốt

Khá

Đạt

Nghe – Đọc diễn cảm

30

40%

50%

10%

80%

15%

5%

Trẻ hiểu nội dung tác phẩm.

30

35%

40

20%

75%

20%

5%

Phát triển ngôn ngữ, diễn đạt tốt

30

40%

50%

10%

80%

15%

5%

         Qua việc khảo sát trong hai lần, lần một vào tháng 10, lần hai vào tháng 2 đã cho thấy tỉ lệ đạt khá, tốt cao. Trẻ hứng thú tham gia vào các hoạt động làm quen với văn học nhanh thuộc truyện, thuộc thơ, biết đọc kể diễn cảm, kỹ năng giao tiếp, phát triển ngôn ngữ mạch lạc có nhiều tiến bộ. Nhiều cháu có năng khiếu: Anh Thư, Bảo Châu, Khánh Bảo, Quỳnh Hương…

* Đối với cha mẹ trẻ:

 Nhiều phụ huynh đã tích cực phối hợp với giáo viên trong việc cho trẻ làm quen với văn học và chữ viết bằng việc sử dụng các tờ rơi để ôn luyện, bằng các trò chơi để củng cố cho trẻ, tích cực hưởng ứng sáng tác và sưu tầm thơ truyện.

* Đối với giáo viên: Qua việc thực hiện đề tài này, kết quả trên trẻ cho thấy hiệu quả của việc thay đổi, vận dụng một số hình thức cho trẻ làm quen với văn học và là rất cần thiết và không thể thiếu trong quá trình tổ chức hoạt động của cô và trẻ. Tôi thấy việc thực hiện đề tài này không chỉ phù hợp với lớp tôi mà còn có thể triển khai ở các lớp mẫu giáo lớn khác nói riêng cũng như các lứa tuổi mẫu giáo nói chung và có thể tiếp tục thực hiện trong những năm sau. Việc nghiên cứu đề tài này đã giúp tôi dễ dàng trong việc thực hiện các yêu cầu, kỹ năng cần đạt phù hợp với trẻ 4-5 tuổi, tạo cho trẻ niềm vui, sự hứng thú khi tham gia các hoạt động cũng như tạo sự gần gũi, yêu thương giữa cô và trẻ.

* Số tiền làm lợi:

 Khi sử dung các biện pháp đã giúp tôi tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức. Bởi như chúng ta đã biết hiện nay công nghệ thông tin đã bùng nổ chính vì vây mà tôi thường xuyên lên mạng sưu tầm những đoạn phim ngắn hay hình ảnh rất sinh động về làm tài liệu hay thông qua các phương tiện hiện đại như máy tính, máy chiếu tôi đã tạo nên các bài giảng powerpoint rất  hấp dẫn trẻ và đạt hiệu quả rất cao khi dạy trẻ.

10.1 Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sánh kiến của tác giả.

Từ những vốn kinh nghiệm tích luỹ ấy, tôi đã áp dụng và đã đạt được hiệu quả cao ở lớp mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ, chủ nhân tương lai của đất nước thành những con người phát triển toàn diện, vì trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai.

Chúng ta hãy hành động bằng những việc làm cụ thể để bảo vệ và giữ gìn di sản văn hoá tinh thần của dân tộc. Có như vậy một thế giới trẻ thơ mới thực sự được phát triển toàn diện về mọi mặt  Đức – Trí – Thể – Mỹ.

Có thể những giải pháp trên chưa phải là giải pháp có hiệu quả tuyệt đối nhưng đối với bản thân tôi nó đã mang lại kết quả tương đối tốt, nó làm thay đổi chất lượng hoạt động làm quen văn học trong lớp. Chất lượng học sinh làm quen với tác phẩm văn học được nâng cao, phụ huynh quan tâm tới việc hết hợp giáo dục con trẻ. Trẻ hứng thú, hoạt bát, nhanh nhẹn, giao tiếp mạnh dạn hơn, sử dụng vốn từ có biểu cảm, tinh tế hơn..

10.2 Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến của tổ chức, cá nhân.

  Đề tài đưa ra có tính mới, sáng tạo, logic khoa học, câu từ ngắn gọn, xúc tích, đảm bảo tính vừa sức với trẻ và phù hợp với tình hình thực tế tại trường.

Các giải pháp đưa ra dễ hiểu, dễ vận dụng trong thực tế và đạt được hiệu quả cao khi sử dụng như: Khả năng cảm thụ văn học của trẻ được nâng cao, vốn từ của trẻ tăng lên rõ rệt, trẻ tự tin trong giao tiếp, trẻ mạnh dạn hơn. Trẻ thích xem sách và khám phá thế giới xung quanh thông qua sách và các câu chuyện mà trẻ được nghe, được làm quen. Thông qua hoạt động làm quen văn học trẻ linh hoạt, nhanh nhẹn và tiếp thu các kiến thức ở các hoạt động học khác một cách dễ dàng hơn.

 Ngoài ra khi thực hiện đề tài này giúp giáo viên tiết kiêm được rất nhiều thời gian, sức lực và kinh phí. Hiện nay đề tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ mẫu giáo 4-5  tuổi”đã và đang được xây dựng và thực hiện nhân rộng ra trong toàn trường đối với trẻ mẫu giáo lớn 4-5 tuổi tại trường mầm non Đồng Văn.

11. Danh sách những cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiên lần đầu.

STT

Tên cá nhân

Địa chỉ

Phạm vi/ Lĩnh vực áp dụng sáng kiến.

1

Lớp 4 Tuổi B2

Trường Mầm Non Đồng Văn.

Làm quen với tác phẩm văn học cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi”

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Đồng văn, ngày …tháng….năm 201

Thủ trường đơn vị

Đồng văn, ngày …tháng….năm 2023

Tác giả sáng kiến.

Lê Thị Hồng Hạnh

          

Đề Tài Một Số Biện Pháp Để Nâng Cao Chất Lượng Cho Trẻ 5

Trẻ nhỏ thường hay nói ngọng chữ l, n nên tôi đưa những bài đồng dao vào hoạt động vui chơi để luyện phát âm cho trẻ như:

“Đi cầu đi quán

Đi bán lợn con

Đi mua cái soong

Đem về đun nấu

Mua quả dưa hấu

Về biếu ông bà

Kẻo trời sắp tối”

Tư duy của trẻ mẫu giáo mang tính trực quan hành động vì vậy để hoạt động giáo dục đạt hiệu quả cao tôi thường thiết kế, làm nhiều đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc tổ chức hoạt động như: Mô hình đồ vật, con vật được gắn chữ cái sẽ kích thích sự chú ý của trẻ khi thao tác với các đồ dùng, đồ chơi đó. Giáo viên hướng dẫn trẻ cùng làm đồ dùng, đồ chơi để sử dụng trong các tiết dạy đồng thời thường xuyên sưu tầm tranh ảnh đẹp phù hợp với bài dạy đặc biệt là nguồn tài liệu trên internet. Vì vậy, tôi thường tận dụng các nguyên liệu, phế liệu sẵn có ở địa phương để làm đồ dùng dạy học. Yêu cầu các bộ đồ dùng có giá trị sử dụng lâu dài, có tính thẩm mĩ, đảm bảo an toàn cho trẻ.

hợp với hội cha mẹ học sinh đầu tư mua sắm trang thiết bị điện tử như: Máy chiếu, màn hình, máy tính nhằm ứng dụng công nghệ giáo án điện tử trong việc tổ chức các hoạt động có chủ đích. - Cô giáo cũng đã cố gắng học tập để nâng cao trình độ về chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao kiến thức về công nghệ thông tin để phục vụ cho chương trình mới hiện nay của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. - Đa số phụ huynh nhận thức đúng đắn về sự cần thiết phải rèn luyện kỹ năng cho trẻ làm quen với chữ cái làm tiền đề cho trẻ bước vào lớp 1. * Hạn chế: - Một số trẻ tuy cùng độ tuổi nhưng sự phát triển về ngôn ngữ, nhận thức cũng như tất cả các mặt khác còn hạn chế hơn so với các bạn của mình. Trẻ đọc chữ cái theo kiểu thuộc lòng. Trẻ phát âm chưa chuẩn, nói ngọng, nói lắpkhả năng tập trung chú ý chưa cao. - Do đặc thù về vùng miền nên ảnh hưởng không nhỏ tới cách phát âm của trẻ như miền Bắc thì thường phát âm khó những chữ như: l, m, n. Miền nam thì có chữ : s, x - Một số trẻ còn chưa được phụ huynh quan tâm về việc học, chưa hiểu rõ vai trò của hoạt động cho trẻ làm quen với chữ viết, bên cạnh đó một số phụ huynh lại nôn nóng trong việc học chữ của con em mình nên đã dạy trước tập viết dẫn đến việc tiếp thu bài của tiết học không đồng đều, trẻ tỏ ra thờ ơ vì mình đã biết rồi nên không còn chú ý đến tiết học, còn khi viết vì phụ huynh dạy trước ở nhà nên viết sai nét chữ cho trẻ. Những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của cô và khả năng tiếp thu của trẻ. Kết quả khảo sát đầu năm của lớp tôi như sau: Stt Khả năng Số trẻ KS Đạt Chưa đạt 1 Trẻ nhận biết và phát âm đúng 27 75% 26% 2 Trẻ tô, đồ đúng chữ cái 27 78% 22% 3 Trẻ cầm vở, để vở ngồi đúng tư thế. 27 81,5% 18,5% 4 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ viết 27 85% 15% Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy những biện pháp thông thường, bài soạn rập khuôn cứng nhắc chưa có biện pháp mới tác động thì chất lượng đạt được trên trẻ chưa cao vì vậy bản thân tôi luôn suy nghĩ, tìm ra những biện pháp triển khai để trẻ được hoạt động cá nhân một cách tích cực, kiến thức của trẻ được bổ sung và củng cố phong phú, giúp trẻ phát hiện ra nhiều mới lạ. Trong quá trình thực hiện đề tài tôi đã thực hành thực tế tại lớp tôi và hiệu quả đem lại sau những lần áp dụng các biện pháp là trẻ lớp tôi rất hứng thú và phấn khởi khi được học môn làm quen chữ cái. Nếu khắc phục được các mặt hạn chế trên sẽ giúp tôi có những kinh nghiệm giúp nâng cao chất lượng cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với chữ cái tốt hơn và sẽ gây hứng thú cho trẻ khi tham gia vào hoạt động. Nếu trẻ tiếp thu bài một cách hào hứng và hứng thú đấy chính là điều thành công nhất. Khi tham gia vào các hoạt động làm quen chữ cái trẻ không những nhận biết được mặt chữ, phát âm đúng chữ cáimà qua hoạt động còn giúp trẻ hoàn thiện hơn về bộ máy phát âm và khả năng ngôn ngữ mạch lạc, biểu cảm, nói đúng ngữ âm tiếng Việt. Cô đã tổ chức cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc mọi nơi, tạo môi trường phong phú, đa dạng để lôi cuốn sự tò mò của trẻ. Đã biết cách lồng ghép đan cài các môn học khác, các trò chơi chữ cái vào trong tiết dạy nhằm tạo thêm hào hứng và hứng thú trong hoạt động của trẻ tránh sự nhàm chán và mệt mỏi trên trẻ. * Nguyên nhân chủ quan: Do đặc điểm tâm sinh lí của trẻ khác nhau: Bộ máy phát âm của trẻ chưa thực sự hoàn thiện, khả năng ghi nhớ của trẻ còn yếu. Tư duy của trẻ còn hạn chế, kinh nghiệm dùng từ của trẻ chưa được luyện tập nhiều. Vì vậy trẻ dùng từ và nói các câu còn sai, trẻ nói ngọng, nói lắp. * Nguyên nhân khách quan: Một số giáo viên chưa chịu khó tìm tòi tài liệu và học hỏi kinh nghiệm từ đồng nghiệp. Vì vậy chất lượng giáo dục chưa cao. Đồ dùng đồ chơi chưa đa dạng, phong phú. Trẻ chịu ảnh hưởng của môi trường ngôn ngữ xung quanh trẻ không tốt, trẻ phải sống trong môi trường giao tiếp nghèo nàn, ít có cơ hội được giao tiếp với mọi người xung quanh nên trẻ ngại giao tiếp...Trẻ phải sống trong môi trường quá ồn ào ảnh hưởng đến nhạy cảm của tai trẻ làm trẻ nghe kém và phát âm sai, không chính xác... Từ những thực tế đó, tôi suy nghĩ không biết làm thế nào để tạo hứng thú trong giờ học và để giờ học đạt kết quả cao và có chất lượng, giúp trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với hoạt động chữ cái một cách nhẹ nhàng, thoải mái. Trong các quá trình dạy và học hỏi các kinh nghiệm của các đồng nghiệp, tôi đã áp dụng một số biện pháp sau trong giờ dạy. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: a. Mục tiêu của giải pháp Nhằm giúp trẻ nâng cao khả năng nắm bắt nhớ mặt chữ, phát âm, tô, đồ, sao chép chữ cái một cách chính xác. Không mang tính trừu tượng, khô khan. Giúp trẻ phát triển hài hòa về thể chất lẫn tinh thần thông qua 5 mặt phát triển. Qua đó để thu hút, lôi cuốn trẻ vào giờ học. b. Nội dung và cách thực hiện giải pháp. Từ xưa đến nay giáo viên thường chú ý đến việc tổ chức các hoạt động cho trẻ một cách cứng nhắc và rập khuôn, chưa linh hoạt sáng tạo cũng như chưa phát huy được tính tích cực chủ động tự giác của trẻ. Vì vậy hiệu quả giáo dục chưa cao, kỹ năng của trẻ chưa được rèn luyện nhiều. Muốn nâng cao chất lượng và hiệu quả chăm sóc giáo dục trẻ chúng ta có nhiều biện pháp, trong đó biện pháp tạo môi trường hoạt động tích cực cho trẻ mang lại hiệu quả rất cao. Những lợi ích đầu tiên đó sẽ tạo ra môi trường học tập thân thiện, gần gũi, tích cực cho trẻ. Thu hút trẻ đến trường và nâng cao chất lượng công tác chăm sóc giáo dục. Phát triển khả năng hợp tác giữa trẻ với trẻ và với cô giáo. Việc tạo ra một môi trường học tập tốt, tạo cho các em sự gần gũi coi lớp học như gia đình của mình là trách nhiệm của mỗi cô giáo chúng ta, để trẻ thấy mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui. Vì vậy tôi đã lựa chọn những biện pháp sau để nâng cao chất lượng cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen chữ cái một cách tốt hơn: Ví dụ: Tháng 9: Chủ đề Trường mầm non: Làm quen chữ cái o, ô, ơ. Chủ đề Bản thân: Làm quen chữ cái: a, ă, â. Tháng 10: Trang trí lớp tạo môi trường chữ viết cho trẻ hoạt động , khảo sát chất lượng trẻ đầu năm - Tổ chức ngày hội "Bé với chữ cái " nhằm giúp trẻ rèn luyện kỹ năng đọc, nhớ và phát âm chính xác, khích lệ lòng yêu thích môn học, góp phần cũng cố và hoàn thiện các kỹ năng đọc ở trẻ. Nó xác định kết quả giáo dục của cô và sự tập luyện của trẻ, tạo ra không khí thi đua giữa các lớp trong khối lá. + Dự kiến thời gian tổ chức vào cuối tháng 12. + Đối tượng: Học sinh khối lá + Hình thức tổ chức: Phát âm chữ cái, rung chuông vàng, trò chơi tìm chữ cái Trong ngày hội, tất cả trẻ đều được tham gia trực tiếp vào hoạt động, thi đua một cách tích cực, hào hứng, sôi nổi.Quá trình hoạt động tập thể và để lại cho trẻ những cảm xúc vui tươi, phấn khởi, óc thẫm mĩ về "Những nghệ sĩ tí hon" khi biểu diễn. * Biện pháp 2: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với chữ cái và làm quen mọi lúc mọi nơi. Môi trường xung quanh trong đó có các yếu tố giúp trẻ được thường xuyên tiếp xúc, tương tác với chữ cái là điều hết sức quan trọng trong hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái. Vì vậy, tôi không ngừng nghiên cứu để tạo ra môi trường phong phú, đa dạng và lôi cuốn sự tò mò của trẻ. Giáo viên tân dụng những khoảng tường với vị trí phù hợp để tạo môi trường làm quen với chữ viết như: Sưu tầm tranh ảnh có nội dung phù hợp với trẻ và có từ ở dưới dán lên tường để hằng ngày trẻ quan sát qua đó trẻ nhận biết các chữ cái.Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật,như tranh " Con mèo" qua bức tranh trẻ nhận biết được đặc điểm của con mèo và nhận biết được những chữ cái m, n trong từ " Con mèo" dưới bức tranh. Hay tranh "con lợn" cho trẻ làm quen chữ cái l Ví dụ: Tôi gắn ký hiệu riêng kèm theo tên trẻ ở nơi để dồ dùng cá nhân của trẻ như giá để cặp, để khăn, để lytrẻ sẽ được nhìn tên và biết tên mình có bao nhiêu chữ cái và bắt đầu bằng chữ cái gì..Từ đó bắt chước và sao chép lại tên mình và tên bạn ghi tên mình vào các tác phẩm do mình tự làm ra. - Ở góp phân vai tôi ghi tên các nhóm thực phẩm lên giá bán hàng và cho trẻ tìm những chữ cái đã học trong từ chỉ thực phẩm để phát âm, nếu phát âm đúng thì mới được mua hàng. Ngoài ra thu hút trẻ bằng cách tạo thêm môi trường có nhiều chữ cái ở các góc hoạt động: Tạo hình, thư viện, âm nhạc, Góc thiên nhiên, góc tuyên truyềnđây là góc trẻ thường xuyên hoạt động nên có tác dụng ôn tập và cũng cố chữ cái cho trẻ. - Hoạt động góc: + Ở góc học tập: Trẻ cùng chơi với cô bằng cách ghép chữ cái, tập tô, đồ, sao chép chữ cái Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật tôi trưng bày sách về các con vật với dòng chữ " Vườn sở thú" Tôi cho trẻ sưu tầm các tranh ảnh các con vật sau đó yêu cầu trẻ tìm các chữ cái có trong họa báo cắt và ghép thành từ chỉ tên con vật theo mẫu cho trước. Ngoài ra, cô có thể sưu tầm một số truyện tranh mới cho trẻ xem. + Ở góc nghệ thuật: Cô cùng trẻ làm các tấm thiệp chúc mừng và dán ở các góc. Sao chép chữ trong tấm thiệp + Ở góc vi tính: Sử dụng và ứng dụng các ý tưởng trò chơi từ chương trình Kidsmart vào các hoạt động giúp trẻ thêm hứng thú. Trò chơi ô chữ kì diệu: Cô tạo những hình ô số trên màn hình, mỗi ô số ẩn phía sau là những chữ cái theo các kiểu chữ in thường, viết thường và in hoa. Yêu cầu trẻ mở ô chữ ứng với mỗi ô trẻ đọc được tên chữ cái và nói được kiểu chữ cái đó. Đây là hoạt động thường gây hứng thú cho trẻ nhất. Nếu trẻ chơi chưa đạt, cô có thể giúp trẻ từ từ làm quen dần. Ngoài ra cô có thể giới thiệu một số câu đố, các bài đồng giao để giúp trẻ làm quen với chữ cái. * Biện pháp 3: Sáng tác , sưu tầm trò chơi, câu đố các bài đồng dao và làm đồ dùng đồ chơi phục vụ hoạt động làm quen với chữ cái. Trò chơi giúp trẻ làm quen với chữ cái : Để giải quyết nhiệm vụ học tập thông qua trò chơi đạt hiệu quả cao nhất bản thân tôi đã tìm những trò chơi hấp dẫn trẻ, phải xen kẽ giữa trò chơi tĩnh và trò chơi động giúp trẻ hứng thú và qua đó củng cố và khắc sâu những chữ cái mà trẻ đã được làm quen trước đó. Cô chuẩn bị sưu tầm các câu đố về các chữ cái để đố trẻ thông qua hoạt động câu đố giúp trẻ nhận biết và phân biệt các chữ cái đã được làm quen như: Ví dụ : " Nét tròn em đọc chữ o Khuyết đi một nữa sẽ cho chữ gì?" (Chữ C) Trẻ nhỏ thường hay nói ngọng chữ l, n nên tôi đưa những bài đồng dao vào hoạt động vui chơi để luyện phát âm cho trẻ như: Ví dụ: "Đi cầu đi quán Đi bán lợn con Đi mua cái soong Đem về đun nấu Mua quả dưa hấu Về biếu ông bà Kẻo trời sắp tối" Tư duy của trẻ mẫu giáo mang tính trực quan hành động vì vậy để hoạt động giáo dục đạt hiệu quả cao tôi thường thiết kế, làm nhiều đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho việc tổ chức hoạt động như: Mô hình đồ vật, con vật được gắn chữ cáisẽ kích thích sự chú ý của trẻ khi thao tác với các đồ dùng, đồ chơi đó. Giáo viên hướng dẫn trẻ cùng làm đồ dùng, đồ chơi để sử dụng trong các tiết dạy đồng thời thường xuyên sưu tầm tranh ảnh đẹp phù hợp với bài dạy đặc biệt là nguồn tài liệu trên internet. Vì vậy, tôi thường tận dụng các nguyên liệu, phế liệu sẵn có ở địa phương để làm đồ dùng dạy học. Yêu cầu các bộ đồ dùng có giá trị sử dụng lâu dài, có tính thẩm mĩ, đảm bảo an toàn cho trẻ. * Biện pháp 4: Tổ chức hoạt động làm quen chữ cái bằng giáo án điện tử: Muốn giờ học làm quen với chữ cái đạt hiệu quả cao và giúp trẻ chủ động, tích cực tham gia vào hoạt động thì việc ứng dụng công nghệ thông tin đóng vai trò rất quan trọng trong việc thu hút sự chú ý của trẻ vào các hoạt động giáo dục. * Hoạt động 1: Trò chuyện với trẻ về Gia đình: - Cho trẻ ngồi xúm lại bên cô, hướng trẻ nhìn lên màn hình và hỏi trẻ: " Đây là biểu tượng gì ?" ( Biểu tượng ngôi nhà). Sau đó đưa ra những câu hỏi về Gia đình. Trẻ kể về gia đình mình có mấy người, là những ai? Trong gia đình có mấy thế hệ?... - Sau đó cô củng cố lại cho trẻ hiểu: " Mỗi chúng ta, ai cũng có một ngôi nhà để ở và một gia đình đầm ấm với những người thân yêu như ông, bà, bố, mẹ, anh, chị, emTôi giảng cho trẻ hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa những người thân trong gia đình thông qua tranh ảnh về gia đình trên màn hình (Gia đình có hai thế hệ, gia đình có ba thế hệ). Cho trẻ hát những bài hát có ý nghĩa để tặng những người thân yêu trong gia đình của mình ( Ví dụ: bài hát " Cả nhà thương nhau" * Hoạt động 2: Làm quen với chữ cái e, ê: - Cho trẻ xem hình ảnh hai chị em trên màn hình. Phía dưới có từ "Hai chị em". Cô mời một trẻ lên ghép từ "Hai chị em" giống trên bảng. Sau đó cho trẻ tìm chữ cái đã học trong từ. Tiếp theo tôi gọi một trẻ lên tìm chữ cái có một nét cong trái và một nét gạch ngang ( trẻ lên tìm chữ e). Sau đó tôi tiến hành cho trẻ làm quen với chữ cái theo trình tự: + Bật màn hình cho trẻ xem chữ cái e. + Cô phát âm mẫu chữ cái e. Trẻ phát âm theo lớp, tổ, cá nhân. + Trẻ nêu nhận xét về cấu tạo chữ ( chữ cái e gồm một nét cong trái và một nét gạch ngang) + Tôi củng cố lại cấu tạo chữ e và phân tích nét chữ. Tôi đã cho lần lượt từng nét chữ xuất hiện theo quy trình chữ viết như: Nét gạch ngang ra trước, nét cong trái xuất hiện dính liền vào nét gạch ngang tạo thành một chữ cái e hoặc phân tích đến nét nào thì nét đó đổi màu để trẻ dễ nhớ. + Giới thiệu thêm chữ cái e in hoa và e in thường: Tôi cho lần lượt từng chữ xuất hiện trên màn hình để trẻ quan sát và phát âm.Tương tự chữ cái ê. Hỏi trẻ chữ cái e và ê khác nhau ở điểm nào? Khi trẻ trả lời xong tôi củng cố lại trên màn hình bằng cách làm hiệu ứng cho mũ chữ cái ê xoay một vòng để trẻ dễ hiểu như vậy trẻ dễ nhận biết và cũng rất thích thú. * Hoạt động 4: Trò chơi chữ cái Tôi chọn những trò chơi phù hợp với từng nhóm chữ cái. Để gây hứng thú cho trẻ, trò chơi mà tôi sử dụng trong các hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái thường xuyên được thay đổi và làm mới. Trò chơi phải ngắn gọn dễ hiểu luôn kết hợp giữa hai yếu tố động và tĩnh, đảm bảo tính vừa sức và luôn thay đổi hình thức để tránh nhàm chán cho trẻ. Thường xuyên sử dụng hình thức thi đua để khuyến khích sự nỗ lực cố gắng của trẻ. - Một số trò chơi sử dụng trong hoạt động làm quen với chữ cái: Đối với trẻ mầm non vui chơi là hoạt động đóng vai trò chủ đạo vì vậy trong quá trình tổ chức hoạt động trẻ được tham gia nhiều trò chơi thì càng hứng thú từ đó khiến hoạt động trở nên hấp dẫn, tạo sự chú ý cần thiết ở trẻ. Trong hoạt động làm quen với chữ cái có sử dụng giáo án điện tử tôi thường xuyên tạo ra nhiều trò chơi hấp dẫn với máy tính như: " Ô chữ kì diệu", " chữ cái nào biến mất"Từ đó giờ hoạt động không còn bị nhàm chán mà trở nên sôi nổi và trẻ tích cực tham gia hoạt động Bên cạnh đó giáo viên cần phải rèn cho trẻ cách tô, đồ, sao chép và ngồi đúng tư thế: Để thực hiện cho trẻ tô, đồ, sao chép đúng và đẹp thì giáo viên cần phải thường xuyên nhắc nhở trẻ ngồi thẳng lưng đầu hơi cúi, tay phải cầm bút, tay trái cầm vở, lúc đầu năm học tôi đã thấy có một số trẻ cầm bút bằng bốn đầu ngón tay và cầm bút sát xuống đầu bút chì, tô chệch ra ngoài nét chấm mờ. Qua quá trình rèn luyện tôi đã hướng dẫn trẻ và thu được kết quả khả quan. Trẻ đã ngồi đúng tư thế khi tô, đồ, sao chép và trẻ thích thú hơn khi học tiết làm quen chữ cái. * Biện pháp 5: Cho trẻ làm quen chữ cái thông qua các hoạt động khác: Ghi nhớ không chủ đích là đặc trưng tư duy của trẻ mẫu giáo, trẻ ghi nhớ nhanh và cũng nhanh quên vì vậy muốn phát triển khả năng ghi nhớ có chủ đích và nhận biết chữ cái, giáo viên cần phải nhắc lại chữ cái đã học mọi lúc mọi nơi. - Tích hợp với môn học làm quen văn học: " Chẳng đâu bằng chính nhà em Có đàn chim sẻ bên thềm líu lo Có nàng gà mái hoa mơ" Tôi cho trẻ thi đua lên gạch chân chữ e, ê có trong đoạn thơ trên. - Lồng ghép vào hoạt động âm nhạc: - Lồng ghép hoạt động làm quen chữ cái vào hoạt động giáo dục thể chất: Trong hoạt động phát triển thể chất "Ném xa bằng một tay" tôi dán chữ cái trẻ đã biết vào túi cát. Trước khi ném tôi yêu cầu trẻ đọc chữ cái dán trên túi cát của mình rồi dán đúng kỹ thuật. - Lồng ghép chữ cái thông qua hoạt động khám phá khoa học: Trò chơi " Ô chữ kì diệu": Trong mỗi ô chữ là một chữ cái trẻ đã biết, phía sau ô chữ sẽ là hình ảnh các con vật khi chơi trẻ sẽ chọn cho mình một ô chữ nếu đọc được chữ cái trên ô chữ thì ô chữ sẽ mở ra hình con vật và tiếng kêu của nó. - Tích hợp với hoạt động tạo hình. Sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì hoạt động tạo hình rất phù hợp với trạng thái tĩnh. Tôi cho trẻ tô màu khoảng trống có chứa các chữ cái theo yêu cầu của cô, hoặc cho trẻ cắt, xé và dán các chữ cái. - Tích hợp thông qua hoạt động ngoài trời: Tôi tổ chức cho trẻ chơi trò chơi dân gian trong quá trình chơi tôi uốn nắn cách phát âm cho một số trẻ còn yếu Khi trẻ chơi tự do quanh sân trường tôi yêu cầu trẻ phải đọc tên cây và tìm chữ cái đã học trong từ chỉ tên cây treo ở mỗi cây. * Biện pháp 6: Kết hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc giúp trẻ làm quen với chữ cái. Để hoạt động làm quen với chữ cái đ

Một Số Biện Pháp Kể Cho Trẻ Mẫu Giáo 5

PHÒNG GIÁO DỤC ĐÀO TẠO QUẬN CẦU GIẤYTRƯỜNG MẦM NON MAI DỊCH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỂ CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI NGHE CHUYỆN CỔ TÍCH TẤM CÁMTHEO HƯỚNG TÍCH HỢP

Giáo viên : Vũ Phương Thảo Ngày sinh: 07 / 03 / 1982 Lớp : MGL A2

Năm học 2010 – 1011

A. PHẦN MỞ ĐẦU

I. Lý do chọn đề tài:1. Lý do lý luận:Văn học là suối nguồn của tri thức, là kinh nghiệm sống mà con người cần tiếp thu và phát triển. Văn học có vị trí quan trọng trong sự nghiệp giáo dục nói chung và giáo dục trẻ em mầm non nói riêng, nó là phương tiện để giáo dục con người.Trong chương trình văn học Việt Nam truyện là món ăn tinh thần không thể thiếu đối với trẻ mầm non. Truyện giúp các em hiểu được cuộc sống hiện thực của cha ông ta. Truyện có ý nghĩa giáo dục lớn, giáo dục về tư tưởng tình cảm, trân trọng những con người lao động, yêu quê hương đất nước, sống trung thực, chăm chỉ, ghét cái ác, yêu cái thiện, ở hiền gặp lành. Truyện được trẻ em rất yêu thích và nó góp phần phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Những câu chuyện cổ tích có một vai trò rõ ràng trong việc khơi mở trí tưởng tượng của trẻ nhỏ, chúng cũng có ích bấy nhiêu khi giúp trẻ nhỏ đối mặt với các lo sợ mà các bé chưa thể diễn đạt được. Nhà nghiên cứu nổi tiếng về tâm lý học trẻ em Bruno Bettelheim tin rằng những câu chuyện cổ tích đóng vai trò quan trọng với sự phát triển của trẻ nhỏ bởi nhân vật chính trong các câu chuyện – nhiều trong số đó chính là trẻ em – giống như 1 hình tượng mô phỏng khả năng vượt qua hay thậm chí dành được thành công lớn khi đối mặt với những tình huống khó khăn. Kết quả kiểm nghiệm tốt nhất cho sự thành công của một câu chuyện cho trẻ em không phải là chúng có những bài học sâu xa không hay chúng có nguồn gốc từ đâu, mà là liệu chúng có làm trẻ thích thú và đòi được nghe thêm nữa hay không. Hầu hết các chuyện cổ tích đem lại cho trẻ sự thích thú, dễ chịu, khuyến khích trí tưởng tượng của chúng theo những cách riêng mà những tác giả hiện đại chỉ có thể mơ ước đến chứ không làm nổi. Thế cho nên tôi đã chọn đề tài MỘT SỐ BIỆN PHÁP KỂ CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI NGHE CHUYỆN CỔ TÍCH TẤM CÁM THEO HƯỚNG TÍCH HỢP2. Lý do thực tiễn: Hiện nay trong chương trình giáo dục mâm non, tác phẩm “Tấm Cám” đã được thực hiện, nhà trường và giáo viên mầm non đã lên tiết dạy trẻ. Tuy nhiên theo như bản thân tôi thấy các phương pháp dạy trẻ của giáo viên chưa đạt kết quả cao. Nên tôi chọn để tài: ” Một số biện pháp kể cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi nghe chuyện cổ tích Tấm Cám theo hường tích hợp” nghiên cứu và hi vọng góp tiếng nói nhỏ của mình vào thực tiễn dạy học để cho trẻ nghe chuyện đạt kết quả cao hơn.

B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG VIỆC THỰC HIỆN KỂ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI NGHE TRUYỆN CỔ TÍCH TẤM CÁM.

I. Mục đích điều tra: Để có cơ sở nghiên cứu các biện pháp kể truyện cho trẻ nghe. Chúng tôi tiến hành điều tra nhắm đánh giá thực trạng chung của việc kể cho trẻ 5 – 6 tuổi nghe truyện cổ tích Tấm Cám theo hướng tích hợp ở một số trường mầm non. Trên cơ sở đó đề xuất một số biện pháp.II. Địa bàn điều tra: Lớp mẫu giáo lớn A2 trường mầm non Mai Dịch, Quận Cầu Giấy, Hà NộiLớp mẫu giáo lớn A1 trường mầm non Mai Dịch, Quận Cầu Giấy, Hà Nội.III. Nội dung điều tra:1. Điều tra, thăm dò nhận thức, ý kiến của giáo viên khi thực hiện tiết học kể cho trẻ 5 – 6 tuổi nghe truyện cổ tích Tầm Cám2. Điều tra soạn giáo án của giáo viên3. Dự giờ giáo viên4. Quan sát trò chuyện với trẻIV. Phương pháp điều tra1. Để thăm dò, dùng phương án kép2. Dự giờ quan sát sư phạm: Xem cách thức tổ chức3. Ghi chép dự giờ và phân tích kết quả.4. Trao đổi trò chuyện đàm thoại với trẻ.V. Phân tích kết quả điều tra: 1. Trả lời phiếu :Việc thăm dò ý kiến bằng phiếu điều tra nhằm mục đích tìm hiểu nhận thức và đánh giá của giáo viên mầm non về vấn đề kể truyện cho trẻ nghe

Giáo Án Làm Quen Với Tác Phẩm Văn Học

Chủ điểm: Nước và các hiện tượng tự nhiên

Tác phẩm: Thơ ” Trăng sáng”

Tiết: Trẻ chưa biết

Đối tượng: Mẫu giáo bé(3-4 tuổi)

Thời gian: 15-20 phút

Ngày soạn:

Ngày dạy:

Người soạn và dạy:

1.Kiến thức

– Trẻ nhớ tên bài thơ ” Trăng sáng” , nhớ tên tác giả và thuộc bài thơ

– Trẻ hiểu được nội dung bài thơ: Trăng rất đẹp chiếu sáng cho mọi vật xung quanh

– Trẻ hiểu được ý nghĩa của từ “lơ lửng” và biết được các hình dạng của trăng

2.Kỹ năng

– Trẻ trả lời được các câu hỏi của cô rõ ràng, mạch lạc, đủ chủ ngữ vị ngữ.

– Trẻ cảm nhận được âm điệu nhẹ nhàng, tình cảm của bài thơ.

– Trẻ đọc câu, đúng ngữ điệu, ngắt nghỉ đúng.

3.Giáo dục

– Trẻ biết yêu thiên nhiên , yêu cuộc sống.

1. Xác định cách đọc bài thơ

– Giọng điệu cơ bản: nhẹ nhàng, vui tươi

– Ngắt nhịp:

Sân nhà em sáng quá Nhờ ánh trăng sáng ngời Trăng tròn như cái đĩa Lơ lững mà không rơi Những đêm nào trăng khuyết Trông giống con thuyền trôi Em đi trăng theo bứơc Như muốn cùng đi chơi

– Nhấn giọng: Sáng quá, sáng ngời, không rơi.trăng khuyết,thuyền trôi, đi chơi

1. Đồ dùng

– Tranh bài thơ ” Trăng sáng”.

– Trẻ xúm xít bên cô – Trẻ hát và vận động – Trẻ trả lời – Trẻ lắng nghe – Trẻ trả lời – Trẻ lắng nghe – Trẻ trả lời – Trẻ lắng nghe – Trẻ đọc thơ – Trẻ về nhóm

[sociallocker id=7524]

[/sociallocker]

Giáo Án Cho Trẻ Làm Quen Với Văn Học, Độ Tuổi 3

Giáo án cho trẻ làm quen với văn học, lứa tuổi 3-4 tuổi, với nội dung dạy trẻ đọc thơ “Bạn mới”. Bài thơ bạn mới rất phù hợp với trẻ 3-4 tuổi, do có nội dung vui tươi trong sáng, câu từ ngắn gọn dễ hiểu, mà vẫn có ý nghĩa giáo dục tích cực đối với trẻ nhỏ.

Giáo án cho trẻ làm quen với văn học là tư liệu dạy học không thể thiếu tại các trường mầm non trong và ngoài công lập. Tài liệu này giúp giáo viên định hướng phương pháp giảng dạy, cũng như nội dung phù hợp nhất với nhận thức của các trẻ.

Giáo án dạy trẻ đọc thơ “Bạn mới” là 1 trong những ví dụ tiêu biểu nhất của Giáo án cho trẻ làm quen với văn học (độ tuổi 3-4 tuổi). Giáo viên mầm non có thể điều chỉnh nội dung giáo án cho hấp dẫn hơn và phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn.

Giáo án : Tổ chức hoạt động làm quen với văn học

Chủ đề : Trường mầm non

Lứa tuổi :  3 – 4 tuổi

DẠY TRẺ ĐỌC THƠ: BẠN MỚI

I. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU

1. Kiến thức

– Trẻ hiểu được nội dung bài thơ.

2. Kĩ năng

– Trẻ đọc diễn cảm bài thơ.

3. Thái độ

– Trẻ hứng thú tham gia vào giờ học.

– Giáo dục trẻ đoàn kết với bạn bè và không tranh giành đồ chơi với bạn.

 II. CHUẨN BỊ

– Cô thuộc thơ, khi đọc phải thể hiện được âm điệu của bài thơ.

III. CÁCH TIẾN HÀNH

HOẠT ĐỘNG CỦA CÔ

HOẠT ĐỘNG CỦA TRẺ

1. Ổn định lớp, gây hứng thú

Cho trẻ hát bài “Trường chúng cháu là trường mầm non” Cả lớp hát.

Các con vừa hát bài gì? Trẻ trả lời.

Các con đến trường có vui không?

Đến trường có nhiều đồ chơi, học nhiều điều hay và có nhiều bạn mới nữa đấy.

2. Học bài mới

Bài mới hôm nay cô sẽ dạy các con bài thơ “Bạn mới”. Trẻ nghe cô đọc thơ.

Cô đọc diễn cảm lần 1:

Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ gì? Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ Bạn mới.

Bài thơ nói về điều gì? Nói về bạn mới đến trường.

Bạn mới đến trường trông như thế nào? Bạn vẫn còn nhút nhát.

Vậy các bạn trong bài thơ đó làm gì để giúp đỡ bạn mới quen với các bạn khác? Dạy bạn hát, rủ bạn cùng chơi.

Cô giáo đã khen các bạn như thế nào? Cô khen các bạn đoàn kết.

Ai cho cô giáo biết, đoàn kết là như thế nào? Trẻ trả lời.

Cô gợi ý cho trẻ: Khi chơi, các con có tranh giành đồ chơi với bạn không? Các con có xô đẩy hay đánh bạn không?

Đúng rồi, khi chơi các con cần phải đoàn kết, không tranh giành đồ chơi, không xô đẩy, đánh bạn, như thế mới là bạn tốt, đúng không nào?

* Dạy trẻ đọc thơ

Cả lớp đọc thơ 2 – 3 lần. Cả lớp đọc thơ.

Cho từng tổ đọc nối tiếp. Trẻ đọc thơ.

Cô gọi từng nhóm trẻ lên đọc thơ. Trẻ đọc thơ.

Cá nhân trẻ lên đọc thơ. Trẻ đọc thơ.

Khi trẻ đọc thơ, cô động viên khuyến khích trẻ, sửa sai cho trẻ.

Cho cả lớp đọc lại thơ một lần nữa kết hợp làm động tác minh họa.

3. Kết thúc 

Cho trẻ vận động theo nhạc bài hát “Vui đến trường”. Trẻ vận động.

Mẫu “Giáo án cho trẻ làm quen với văn học” có tại Blog chúng tôi Các giáo viên mầm non, sinh viên theo học, thực tập sinh hay những người đang hoạt động trong lĩnh vực này có thể truy cập chúng tôi để tham khảo thông tin hữu ích.

Giáo án dạy hát “Đêm trung thu”. Nghe hát “Chiếc đèn ông sao”. Trò chơi “Nghe hát dân ca đoán tên bài hát”

Giáo án dạy hát: Vui đến trường. Nghe hát: Ngày vui của bé. Trò chơi: Ai nhanh nhất

Làm Quen Với Văn Học Thơ Trăng Sáng

– Trẻ hiểu nội dung bài thơ, nhớ tác giả bài thơ.

– Trẻ cảm nhận được nhịp điệu vui của bài thơ.

– Phát triển ngôn ngữ cho trẻ.

– Giáo dục trẻ biết yêu thiên nhiên, giúp đỡ, yêu cảnh vật, thích vẽ

1. Ổn định lớp, gây hứng thú:

– Cho trẻ hát bài “Rước đèn dưới ánh trăng”.

+ Các con vừa hát bài gì?

+ Các con đã được đi rước đèn bao giờ chưa? Rước đèn vào đêm nào?

+ Đêm trung thu trăng ntn?

+ Cô đọc lần 1 : đọc diễn cảm kết hợp động tác minh họa, cô giới thiệu tên bài thơ, tác giả

Bài thơ cô vừa đọc có tên là ” Trăng sáng ” sáng tác Nhược Thủy.

– Nội dung : Bài thơ nói về vẻ đẹp của Trăng. Trăng chiếu sáng khắp mọi nơi, Trăng tròn giống như cái đĩa treo lơ lửng trên cao, những hôm trăng khuyết lại giống như con thuyền đang trôi.

– Cô vừa đọc bài thơ gì ? do ai sáng tác ?

b. Đàm thoại – trích dẫn :

+ Bài thơ nói về cái gì ?

+ Nhờ có trăng mà sân nhà bé ntn ?

TD : ” Sân nhà em sáng quá

Nhờ ánh trăng sáng ngời “

+ Đêm rằm trăng có hình gì ? trông giống như cái gì ? tròn không

+ Có phải trăng lúc nào cũng tròn không ?

+ Những đêm trăng khuyết trông giống cái gì ?

TD : Trăng tròn như cái đĩa

Những hôm nào trăng khuyết

Trông giống con thuyền trôi

+ Khi bạn nhỏ đi chơi, trăng cũng ntn ?

TD : Em đi trăng theo bước

Như muốn cùng đi chơi.

– Cho trẻ đọc thơ cùng cô : 3-4 lần

– Cô chú ý sửa sai cho trẻ

– Cho trẻ đọc thơ theo tổ, nhóm, cá nhân.

– Cho trẻ đọc nối tiếp.

– Cả lớp đọc lại một lần.

+ Chúng mình vừa đọc bài thơ gì ? do ai sáng tác ?

+ Giáo dục trẻ yêu thiên nhiên, yêu cảnh đẹp.

– Bài rước đèn dưới trăng.

– Rồi ạ! Rước đèn vào đêm trung thu ạ !

– Trăng tròn sáng và đẹp ạ !

– Bài thơ Trăng sáng.

– Bài thơ nói về trăng.

– Nhờ có trăng sân nhà bé sáng đẹp.

– Trăng tròn giống cái đĩa.

– Đọc cùng cô 3-4 lần.

– Tổ, nhóm, cá nhân đọc.

– Đọc nối tiếp 2-3 lần.

– Trẻ cùng cô hát và chuyển hoạt động.

ĐÁNH GIÁ TRẺ CUỐI NGÀY:

Giáo án mầm non cung cấp giáo án nhà trẻ, giáo án lớp 3 tuổi, lớp 4 tuổi, lớp 5 tuổi cho các bạn giáo viên mầm non và sinh viên nghành sư phạm mầm non hoàn toàn miễn phí.

Cập nhật thông tin chi tiết về Báo Cáo Kết Quả Nghiên Cứu, Ứng Dụng Sáng Kiến Kinh Nghiệm “Một Số Biện Pháp Nâng Cao Chất Lượng Làm Quen Với Tác Phẩm Văn Học Cho Trẻ Mẫu Giáo 4 trên website Kovit.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!